Ngân hàng đồng hành cùng chiến lược phát triển trung tâm tài chính quốc tế
(Chinhphu.vn) - Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ để định vị trên bản đồ tài chính toàn cầu. Trong chiến lược dài hạn này, hệ thống ngân hàng được xác định là một trụ cột quan trọng, tạo nền tảng để hình thành và vận hành các trung tâm tài chính quốc tế.
Hội thảo "Kinh nghiệm quốc tế và vai trò hệ thống ngân hàng trong trung tâm tài chính" - Ảnh: VGP/HT
Tại Hội thảo "Kinh nghiệm quốc tế và vai trò hệ thống ngân hàng trong trung tâm tài chính" do Thời báo Ngân hàng tổ chức ngày 16/4, tại Hà Nội, các chuyên gia trong và ngoài nước đã chia sẻ những phân tích sâu sắc và khuyến nghị thiết thực nhằm nâng cao vai trò ngành Ngân hàng trong tiến trình này.
Vì sao trung tâm tài chính cần có hệ thống ngân hàng?
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng đã khẳng định, phát triển trung tâm tài chính quốc tế là nhiệm vụ chiến lược mang tầm vóc lớn, góp phần đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng với thị trường tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, để trung tâm tài chính không chỉ hình thành mà còn hoạt động hiệu quả, điều kiện tiên quyết là phải có hạ tầng tài chính hiện đại, hệ thống thể chế đồng bộ và một nền tài chính – ngân hàng đủ độ mở, nhưng vẫn giữ được tính ổn định.
Trên tinh thần đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã và đang xây dựng nhiều chính sách then chốt, trong đó có lộ trình từng bước nới lỏng hoạt động ngoại hối, nâng cao khả năng thanh khoản, phát triển thị trường tiền tệ liên ngân hàng và thúc đẩy hệ sinh thái số trong lĩnh vực ngân hàng. Tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng nhấn mạnh rằng, dù mục tiêu mở cửa và thu hút dòng vốn là cấp thiết, nhưng vẫn phải song hành với đảm bảo an ninh tài chính, chủ quyền tiền tệ và an toàn hệ thống.
Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN Khu vực 2 nhận định: Các tổ chức tín dụng nội địa sẽ giữ ba vai trò trọng yếu trong trung tâm tài chính quốc tế: Thứ nhất, tạo lập hành lang pháp lý; thứ hai, tăng sức cạnh tranh với ngân hàng quốc tế; và thứ ba, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế.
Điều quan trọng là các TCTD Việt Nam phải nâng cấp năng lực công nghệ, nhân sự và quản trị để cạnh tranh sòng phẳng với các tổ chức tài chính ngoại quốc. Cạnh tranh trong IFC không chỉ là cơ hội mở rộng thị phần mà còn là động lực để ngân hàng nội vươn tầm quốc tế.
Hoàn thiện thể chế-nền móng cho một trung tâm tài chính hiện đại
Trao đổi tại Hội thảo, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, để Việt Nam trở thành trung tâm tài chính quốc tế, cần xây dựng chính sách ưu đãi vượt trội, không chỉ về thuế, mà về cả tiếp cận thị trường, quy định sở hữu và các tiêu chuẩn hoạt động. Singapore và Hồng Kông (Trung Quốc) thành công vì có khung pháp lý linh hoạt và hạ tầng tài chính tốt, nhưng đặc biệt hơn cả là khả năng kết nối với các trung tâm tài chính khác, tạo mạng lưới giao thương vốn xuyên biên giới.
Để đạt được điều này, Việt Nam cần đặt mục tiêu rõ ràng, không nên tạo ra hai trung tâm cạnh tranh nội địa. Thay vào đó, nên xác định rõ TPHCM là trung tâm quốc tế, còn Đà Nẵng ở cấp độ khu vực. Điều này vừa đảm bảo tính liên kết vùng, vừa hạn chế phân tán nguồn lực.
"Việt Nam cần cải thiện điểm số trên bảng xếp hạng GFCI (Chỉ số Trung tâm Tài chính Toàn cầu), đặc biệt ở các tiêu chí về môi trường kinh doanh, hạ tầng, nguồn nhân lực và độ minh bạch của thể chế", đại diện Bộ Tài chính khuyến nghị.
Vấn đề thể chế được các chuyên gia xem là điểm cần hoàn thiện trong thời gian tới. Theo đại diện Bộ Tài chính, Việt Nam cần nhanh chóng ban hành khung pháp lý cho các mô hình tài chính mới như fintech, tài sản số, thử nghiệm mô hình sandbox theo hướng của Singapore. Một môi trường pháp lý minh bạch, linh hoạt và đồng bộ sẽ tạo điều kiện để dòng vốn quốc tế an tâm đổ vào.
Song song, cần xây dựng hệ thống giám sát rủi ro theo tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng các tiêu chí thận trọng tài chính theo Basel III. Theo đó, các định chế tài chính trong trung tâm tài chính quốc tế phải báo cáo tài chính chuẩn mực, tuân thủ tỷ lệ an toàn vốn và minh bạch hoạt động.
Ông Nguyễn Đức Long- Cục trưởng Cục An toàn các tổ chức tín dụng (NHNN) - Ảnh: VGP/HT
Ông Nguyễn Đức Long- Cục trưởng Cục An toàn các tổ chức tín dụng (NHNN) nhận định: Hình thành trung tâm tài chính là việc "không dễ" vì Việt Nam còn nhiều khác biệt về thể chế, quy mô và trình độ phát triển. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, dòng vốn tự do hóa cần được kiểm soát chặt chẽ để không gây mất cân đối vĩ mô.
Theo ông Nguyễn Đức Long, hoạt động ngân hàng trong trung tâm tài chính sẽ thiên về các mô hình tài chính hiện đại hơn là ngân hàng truyền thống. Điều này đòi hỏi hệ thống pháp lý phải cập nhật liên tục, các chuẩn mực an toàn phải theo thông lệ quốc tế. NHNN đang xây dựng thông tư mới về tỷ lệ an toàn vốn, theo hướng tiệm cận Basel II nâng cao và Basel III, đồng thời, yêu cầu định chế tài chính thực hiện công khai tài chính rõ ràng.
Ông Nguyễn Mạnh Khôi, Trưởng Phòng Kinh doanh vốn VietinBank cho biết, để thị trường tài chính đủ hấp dẫn nhà đầu tư quốc tế, Việt Nam cần đa dạng hóa các sản phẩm tài chính. Hiện nay, các sản phẩm phái sinh, công cụ phòng ngừa rủi ro còn sơ khai, trong khi đó là công cụ thiết yếu ở các trung tâm tài chính lớn. Theo đại diện VietinBank, cần đẩy mạnh các thị trường mới như hàng hóa, tài sản số, ngoại tệ… trong đó ưu tiên các mặt hàng Việt Nam có thế mạnh như gạo. Việc này không chỉ giúp thị trường tài chính sâu sắc hơn, mà còn góp phần tạo hành lang pháp lý minh bạch để doanh nghiệp và nhà đầu tư yên tâm hoạt động.
Chuyên gia Richard D. McClellan
Dưới góc độ kinh nghiệm quốc tế, chuyên gia Richard D. McClellan, chuyên gia kinh tế, cố vấn độc lập chuyên về chính sách kinh tế, phát triển khu vực tài chính và chiến lược đầu tư khuyến nghị rằng, Việt Nam nên coi việc tuân thủ khuyến nghị của FATF về chống rửa tiền, tài trợ khủng bố là ưu tiên hàng đầu. Đây là bước đi căn bản để không bị đưa vào danh sách giám sát đặc biệt, cũng như tạo niềm tin với nhà đầu tư quốc tế.
Là cơ quan soạn thảo nội dung liên quan đến hoạt động ngân hàng trong trung tâm tài chính, NHNN cần đóng vai trò dẫn dắt trong việc thiết lập lộ trình tuân thủ các khuyến nghị của Lực lượng Đặc nhiệm hành động tài chính (FATF), đảm bảo rằng các quy định về sandbox phù hợp với các tiêu chuẩn chống rửa tiền (AML) và chống tài trợ khủng bố (CFT) ngay từ giai đoạn đầu.
Việc NHNN chủ động truyền đạt rõ ràng tiến trình tuân thủ đến thị trường quốc tế là rất quan trọng để xây dựng lòng tin và thu hút đầu tư. NHNN cần thiết kế các cơ chế di chuyển vốn minh bạch và an toàn, có thể triển khai theo từng giai đoạn, đồng thời đảm bảo giám sát chặt chẽ các hoạt động AML/CFT để tránh rủi ro bị đưa vào danh sách xám của FATF. Việc xây dựng khung pháp lý cho tài chính kỹ thuật số, bao gồm cả các quy định về sandbox cho công nghệ tài chính, tài sản mã hóa và tiền điện tử, cũng như áp dụng các tiêu chuẩn thận trọng phù hợp với Basel III, là cần thiết để tạo môi trường hoạt động an toàn và hiệu quả cho Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC).
"Cần chủ động xây dựng cơ chế di chuyển vốn minh bạch và từng bước áp dụng mô hình sandbox cho công nghệ tài chính, tiền điện tử, tài sản mã hóa. Cùng lúc, cần hoàn thiện hệ thống giám sát rủi ro và ban hành chuẩn mực tài chính đồng bộ theo Basel III để tạo ra một môi trường vận hành an toàn và hấp dẫn cho các tổ chức tài chính toàn cầu", ông Richard D. McClellan khuyến nghị.
Tại Hội nghị Xây dựng Trung tâm tài chính tại Việt Nam mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh: Việc xây dựng trung tâm tài chính không phải là nội dung mới trên thế giới nhưng đối với Việt Nam đây là vấn đề mới và chưa có tiền lệ. Việt Nam sẽ vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không nóng vội nhưng cũng không cầu toàn, để lỡ mất thời cơ. "Với sự chỉ đạo quyết liệt, mạnh mẽ của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự chung tay của các bộ, ngành, địa phương, sự hợp tác của cộng đồng quốc tế và các doanh nghiệp, tôi tin tưởng rằng Việt Nam sẽ xây dựng thành công Trung tâm tài chính hiện đại và đẳng cấp quốc tế, đóng góp vào sự phát triển ổn định và bền vững của khu vực và toàn cầu" - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.
Anh Minh
Link nội dung: https://www.dulichgiaitri.vn/ngan-hang-dong-hanh-cung-chien-luoc-phat-trien-trung-tam-tai-chinh-quoc-te-a210200.html