Ông Trump kêu gọi họp cấp cao để “hoàn tất thoả thuận” về Ukraine

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 25/4 kêu gọi Ukraine và Nga gặp nhau để đàm phán cấp cao nhằm hoàn tất thỏa thuận chấm dứt xung đột giữa hai nước sau khi Đặc phái viên Nhà Trắng Steve Witkoff gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow.

Ông Trump cho biết đó là một "ngày đàm phán tốt đẹp" sau khi ông Witkoff gặp ông Putin trong khoảng 3 giờ.

"Họ đã rất gần với một thỏa thuận, và hai bên hiện nên gặp nhau ở cấp rất cao để hoàn tất thỏa thuận", Tổng thống Mỹ cho biết trên Truth Social sau khi ông đến Rome để dự tang lễ của Giáo hoàng Francis.

"Hầu hết các điểm chính đã được thống nhất. Hãy dừng đổ máu, ngay bây giờ. Chúng tôi sẽ ở bất cứ nơi nào cần thiết để giúp tạo điều kiện chấm dứt cuộc chiến tàn khốc và vô nghĩa này!", ông chủ Nhà Trắng nói.

Về phía Nga, ông Yuri Ushakov, cố vấn chính sách đối ngoại của ông Putin, mô tả cuộc gặp là "mang tính xây dựng" và "hữu ích".

"Cuộc trò chuyện này cho phép Nga và Mỹ xích lại gần nhau hơn nữa, không chỉ về Ukraine mà còn về một số vấn đề quốc tế khác", ông Ushakov nói với các phóng viên hôm 25/4.

"Về bản thân cuộc khủng hoảng Ukraine, cuộc thảo luận tập trung đặc biệt vào khả năng nối lại các cuộc đàm phán trực tiếp giữa đại diện của Liên bang Nga và Ukraine", cố vấn của ông Putin cho biết.

Cuộc gặp của ông Witkoff với ông Putin – lần thứ 4 kể từ tháng 1 – diễn ra khi chính quyền Trump thúc đẩy mạnh mẽ một giải pháp cho cuộc chiến kéo dài 38 tháng giữa Nga và Ukraine, với một đề xuất hòa bình cũng sẽ đánh dấu một sự thay đổi lớn trong chính sách của Mỹ: Công nhận Crimea thuộc Nga.

Ông Trump và ông Zelensky. Ảnh: Fox News

Bán đảo Crimea – với vị trí chiến lược nằm vươn sâu vào Biển Đen, cho phép lực lượng quân sự đồn trú ở đó triển khai sức mạnh trên khắp Đông Nam Âu và vào Địa Trung Hải – đang trở nên ngày càng quan trọng đối với kết quả của các cuộc đàm phán hòa bình Nga-Ukraine đang diễn ra.

"Crimea sẽ ở lại với Nga" ông Trump tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí TIME nhân 100 ngày đầu tiên tại nhiệm, được công bố hôm 25/4.

"Chúng ta chỉ cần nói về Crimea vì đó là nơi luôn được nhắc đến. Crimea sẽ vẫn thuộc về Nga. Và ông Zelensky hiểu điều đó, và mọi người đều hiểu rằng nó đã ở bên họ trong một thời gian dài", Tổng thống Trump nói với TIME.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gần đây đã nhấn mạnh lại lập trường của mình rằng Kiev sẽ không chấp nhận bất kỳ đề xuất hòa bình nào công nhận Crimea là của Nga.

Trong chuyến thăm Nam Phi hôm 24/4, ông Zelensky tuyên bố, Kiev vẫn cởi mở với mọi đề xuất của các đối tác của Ukraine để mang lại hòa bình, nhưng không vi phạm hiến pháp của nước này, trong đó coi Crimea là "một phần cấu thành không thể tách rời của Ukraine".

Khi cuộc chiến trên bộ lớn nhất châu Âu kể từ Thế chiến II tiếp tục diễn ra dai dẳng, các nỗ lực ngoại giao nhằm phá vỡ bế tắc đàm phán và kết thúc xung đột vẫn được xúc tiến.

Các đề xuất của Mỹ về một thoả thuận cuối cùng đã bắt đầu được lưu hành trong giới ngoại giao kể từ cuộc đàm phán cấp cao tại Paris tuần trước.

Một nhà ngoại giao châu Âu nắm rõ chi tiết đã mô tả đề xuất của Mỹ với RFE/RL. Một cựu nhà ngoại giao Mỹ cũng xác nhận nội dung của đề xuất.

Theo đó, bên cạnh Crimea, các yếu tố khác trong đề xuất của Washington bao gồm việc công nhận "trên thực tế" các vùng lãnh thổ của Ukraine mà Nga hiện đang kiểm soát, bao gồm một số phần của các vùng Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia.

Đề xuất này cũng kêu gọi trả lại các phần do Nga kiểm soát ở vùng Kharkiv cho Ukraine, đảm bảo quyền tiếp cận không bị hạn chế của Ukraine đối với sông Dnipro, và trả lại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cho Ukraine kiểm soát với điều kiện Mỹ sau đó sẽ vận hành nhà máy và cung cấp điện cho cả Ukraine cũng như các vùng do Nga kiểm soát.

Ngoài ra, đề xuất còn loại trừ tư cách thành viên NATO của Kiev. Đây cũng là vấn đề khi việc gia nhập liên minh này đã trở thành mục tiêu chính sách được ghi trong Hiến pháp Ukraine.

Một yếu tố trong đề xuất của Mỹ chưa được phổ biến rộng rãi là việc Washington không còn khăng khăng yêu cầu ông Zelensky tổ chức cuộc bầu cử Tổng thống mới càng sớm càng tốt, theo nhà ngoại giao châu Âu đã nói chuyện với RFE/RL.

Minh Đức (Theo RFE/RL, Newsweek, TIME)

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Nhận thấy rủi ro quá cao, Anh tính hủy kế hoạch gửi quân tới Ukraine?

Tham khảo thêm

Ông Trump khẳng định đang “gây sức ép rất lớn lên Nga”