100 ngày đầu tiên ông Trump trên cương vị Tổng thống Mỹ thứ 47

Ngày 29/4 đánh dấu ngày thứ 100 trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump – một mốc được coi là cung cấp ấn tượng đầu tiên về bất kỳ chính quyền nào ở "xứ cờ hoa".

Tổng thống Trump kỷ niệm dấu mốc này với bài phát biểu vào buổi tối tại Hạt Macomb, tiểu bang Michigan, một tiểu bang "dao động" mà ông đã chinh phục trên đường đua vào Nhà Trắng năm ngoái.

Mặc dù 100 ngày đầu tiên không nhất thiết quyết định phần còn lại của nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ, nhưng chúng có thể báo hiệu các ưu tiên, thành tựu và vấn đề sắp tới.

Kể từ khi nhậm chức vào ngày 20/1, Tổng thống Trump đã ký 142 sắc lệnh hành pháp, theo Công báo Liên bang và Dự án Tổng thống Mỹ.

Theo Dự án Tổng thống Mỹ, hầu hết các sắc lệnh của ông Trump đều thuộc một số danh mục chính: tinh gọn chính phủ liên bang, chính sách đối ngoại và quốc phòng, nhập cư và an ninh biên giới, năng lượng và tài nguyên thiên nhiên, và thuế quan.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký các sắc lệnh hành pháp tại Phòng Bầu dục vào ngày 20/1/2025. Ảnh: Getty Images

Một số sắc lệnh hành pháp của ông Trump – bao gồm cả lệnh đóng băng viện trợ nước ngoài và lệnh cấm người chuyển giới tham gia nghĩa vụ quân sự – tạm thời bị tòa án chặn lại khi các vụ kiện diễn ra. Tòa án Tối cao sẽ nghe các lập luận vào tháng 5 về sắc lệnh nhằm huỷ "quyền sinh ra ở Mỹ là công dân Mỹ".

Các sắc lệnh hành pháp có thể bị lật ngược hoặc sửa đổi bởi các Tổng thống tương lai. Nhiều hành động hành pháp ban đầu của ông Trump tập trung vào việc hủy bỏ các hành động của người tiền nhiệm, cựu Tổng thống Joe Biden.

Chỉ vài giờ sau khi nhậm chức, ông Trump đã hủy bỏ 78 hành động hành pháp của ông Biden, chủ yếu liên quan đến biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19 và sự đa dạng, công bằng và hòa nhập. Kể từ đó, ông đã hủy bỏ các lệnh bổ sung của Biden về đăng ký cử tri và phân bổ điều tra dân số, cùng nhiều lệnh khác.

Trong 100 ngày đầu tại nhiệm, Tổng thống Trump chỉ ký 5 dự luật thành luật. Theo Bộ Tư pháp Mỹ, ông đã ân xá cho 39 cá nhân và tổ chức kể từ khi nhậm chức.

Một trong những hành động đầu tiên của ông Trump với tư cách là Tổng thống Mỹ là ban hành "lệnh ân xá toàn diện, hoàn toàn và vô điều kiện" cho bất kỳ ai bị kết tội liên quan đến vụ bạo loạn Điện Capitol vào ngày 6/1/2021.

Một đặc điểm nổi bật trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump là tập trung vào việc tinh giản lực lượng lao động liên bang bằng cách thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE).

Cơ quan do tỷ phú Elon Musk đồng lãnh đạo đã giải thể nhiều cơ quan, tự cấp quyền truy cập vào nhiều hệ thống dữ liệu nhạy cảm và dàn xếp việc sa thải hàng chục nghìn công nhân liên bang.

Các cuộc sa thải hàng loạt được tiến hành với nhiều trúc trắc, với một số nhân viên sau đó đã được phục chức hoặc bị đảo ngược lệnh chấm dứt hợp đồng thông qua nhiều thách thức pháp lý khác nhau. Và, sau 100 ngày, có rất ít bằng chứng ủng hộ tuyên bố của các quan chức rằng DOGE đang giúp các cơ quan tiết kiệm được một khoản tiền đáng kể, Đài NPR đưa tin.

Ông Trump đã xúc tiến việc giải thể USAID, cơ quan đã quản lý chương trình viện trợ nước ngoài của Washington trong hơn 6 thập kỷ và sáp nhập vào Bộ Ngoại giao Mỹ. Ông cũng chỉ đạo Bộ trưởng Giáo dục Mỹ Linda McMahon giám sát việc đóng cửa bộ của bà.

Chính sách nhập cư cứng rắn là một đặc điểm nổi bật khác trong nhiệm kỳ của ông Trump cho đến nay, khi ông tăng cường an ninh biên giới và trục xuất hàng loạt.

Tỉ lệ ủng hộ Tổng thống Mỹ hiện ở mức 42%, giảm so với mức 45% hồi tháng 3, theo khảo sát của NPR/PBS NewsHour/Marist công bố hôm 29/4.

Nhưng theo cuộc thăm dò mới của ABC News/Washington Post/Ipsos, công bố hôm 25/4, trong số những cử tri đã bỏ phiếu cho ông Trump vào năm 2024, 87% chấp thuận cách ông xử lý nền kinh tế.

Ngoài ra, 74% số người được hỏi cho rằng các chính sách kinh tế của ông sẽ đặt nền kinh tế Mỹ trên một nền tảng vững chắc hơn cho dài hạn.

100 ngày đầu tiên của ông Trump cũng được đánh dấu bằng sự thay đổi lớn nhất trong chính sách đối ngoại của Mỹ kể từ năm 1945. Chính quyền đã áp đặt thuế quan với cả đồng minh và đối thủ khắp nơi trên thế giới.

Châu Âu đang cảm thấy cam kết an ninh của Mỹ dưới thời ông Donald Trump đối với họ đang nhạt dần. Tương lai NATO – liên minh quân sự do Mỹ dẫn dắt – cũng trở nên bất định khi lo ngại về viễn cảnh Mỹ rời đi, trong khi nhiều thay đổi đã được thực hiện trong cách tiếp cận của Washington đối với xung đột Nga-Ukraine.

Không rõ Tổng thống Mỹ sẽ tập trung vào các vấn đề chính sách đối ngoại nhiều đến mức nào, nhưng thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt lập luận rằng chính quyền đã đạt được tiến bộ đáng kể trên mặt trận chính sách đối ngoại.

"Chúng ta hiện đang tiến gần hơn đến một thỏa thuận hòa bình ở Nga và Ukraine, chắc chắn là như vậy, so với khi chúng ta nhậm chức vào ngày 20/1", bà Leavitt nói với các phóng viên hôm 28/4.

"Nếu các vị nhìn vào tình hình ở Trung Đông, Israel chưa bao giờ có một người bạn mạnh mẽ hơn họ đang có ngay tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Trump", bà Leavitt nói.

Minh Đức (Theo NPR, CBS News, ABC News)

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Bầu cử Canada: Đảng Tự do trên đà giành chiến thắng

Tham khảo thêm

Chi tiêu quân sự toàn cầu lập kỷ lục trong bối cảnh mới