Đằng sau động thái hiếm hoi của Ngân hàng Trung ương Nga

Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) vừa mạnh tay cắt giảm lãi suất chủ chốt xuống khỏi mức cao ngất ngưởng trong 2 thập kỷ, với lý do áp lực lạm phát giảm và dấu hiệu suy thoái kinh tế.

Động thái này đánh dấu lần cắt giảm lãi suất đầu tiên của cơ quan này kể từ tháng 9/2022 và diễn ra trong bối cảnh áp lực chính trị ngày càng tăng nhằm giảm chi phí đi vay, mà các doanh nghiệp cho rằng đang kìm hãm đầu tư và tăng trưởng ở "xứ sở Bạch dương".

Cụ thể, CBR hôm 6/6 đã cắt giảm 100 điểm cơ bản, đưa lãi suất xuống còn 20%. Lãi suất đã được giữ ở mức 21% kể từ tháng 10 năm ngoái – mức cao nhất kể ở Nga từ khi lãi suất chuẩn mới được đưa ra vào năm 2013.

"Nhu cầu trong nước tiếp tục vượt xa khả năng mở rộng nguồn cung hàng hóa và dịch vụ của nền kinh tế, nhưng Nga đang dần quay trở lại con đường tăng trưởng cân bằng hơn", CBR cho biết trong tuyên bố giải thích về động thái hiếm hoi của mình.

Động thái này, được dự đoán bởi phần lớn các nhà kinh tế được Bloomberg thăm dò, diễn ra sau khi lạm phát ở Nga giảm và nhấn mạnh sự kết thúc của đợt tăng GDP kéo dài 2 năm, được thúc đẩy bởi chi tiêu thời chiến.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) Elvira Nabiullina được ghi nhận là người đã lèo lái nền kinh tế Nga vượt "bão" trừng phạt của phương Tây. Ảnh: Daily Sabah

Lạm phát hàng năm giảm xuống còn 9,8% vào tháng 6 sau nhiều tháng tăng trưởng hai chữ số có lẽ là nguyên nhân chính dẫn đến việc cắt giảm lãi suất, một số nhà kinh tế nói với tờ Financial Times.

Nhưng CBR nhấn mạnh rằng quyết định cắt giảm lãi suất vừa qua sẽ không đánh dấu sự khởi đầu của một làn sóng cắt giảm lãi suất nhanh chóng, đồng thời nói thêm rằng họ sẽ "duy trì các điều kiện tiền tệ chặt chẽ nhất có thể" để đưa lạm phát trở lại mức mục tiêu 4% vào năm 2026.

CBR lưu ý rằng mặc dù rủi ro lạm phát đã giảm nhẹ, nhưng chúng vẫn lớn hơn các lực lượng sẽ dẫn đến việc hạ nhiệt giá tiêu dùng trong trung hạn.

Chiến dịch quân sự của Moscow tại Ukraine từ tháng 2/2022 đã gây sức ép rất lớn lên giá cả tại Nga, khi đồng Rúp yếu hơn đẩy giá nhập khẩu lên cao và nền kinh tế phải định hướng lại trong những năm tháng thời chiến sau đó.

Đầu tuần qua, Bộ trưởng Kinh tế Nga Maxim Reshetnikov đã thúc giục CBR cắt giảm lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng, hướng tới mục tiêu tăng GDP 3% do Tổng thống Nga Vladimir Putin đặt ra.

Tăng trưởng GDP của Nga đã phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn suy giảm mạnh trong năm 2022 và đầu năm 2023, nhưng đã giảm xuống còn 1,4% trong quý I/2025, từ mức 4,5% vào cuối năm ngoái.

Trong khi đó, các nhà kinh tế lưu ý rằng tăng trưởng tập trung vào sản xuất, cụ thể là trong các ngành công nghiệp quốc phòng và các ngành liên quan, và được hỗ trợ bởi chi tiêu của nhà nước.

Hy vọng về việc Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể thúc đẩy Moscow và Kiev hướng tới một lệnh ngừng bắn lâu dài – hoặc thậm chí là một thỏa thuận chấm dứt cuộc giao tranh – đã nhanh chóng giảm xuống, trong bối cảnh các cuộc tấn công trực tiếp qua lại giữa hai nước vẫn tiếp diễn.

Mặc dù vậy, đồng Rúp vẫn là đồng tiền có hiệu suất hoạt động tốt nhất thế giới tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay, theo Bank of America (BofA), nhờ vào các biện pháp kiểm soát vốn, thắt chặt chính sách và sự suy giảm của đồng USD. Đồng bạc xanh đã tăng 2,72% so với đồng Rúp vào ngày 6/6 sau thông báo cắt giảm lãi suất.

Ông Nicholas Farr, nhà kinh tế học về châu Âu mới nổi tại Capital Economics, cho biết việc các nhà chức trách Nga cắt giảm lãi suất xuống 20% là một bất ngờ ôn hòa đối với thị trường – nghĩa là cắt giảm sâu hơn dự kiến.

Vị chuyên gia dự đoán lãi suất chủ chốt ở Nga có thể sẽ kết thúc năm ở mức 17% so với ước tính trước đó là 18%. "Tuy nhiên, sự mất cân bằng cung cầu thời chiến cho thấy lãi suất sẽ cần phải duy trì trong phạm vi hạn chế", ông Farr nói với CNBC.

CBR đã thấy mình ở trong "một tình thế rất khó khăn", ông Janis Kluge, một chuyên gia về kinh tế Nga tại Viện các vấn đề quốc tế và an ninh Đức (SWP) tại Berlin, nói với Financial Times.

Mặc dù lạm phát đang giảm bớt, nhưng khả năng duy trì của nó vẫn chưa chắc chắn, với giá cả không phải thực phẩm đang giảm nhưng chi phí thực phẩm vẫn tăng và ảnh hưởng nặng nề nhất đến những người nghèo nhất, ông Kluge nói thêm.

Kể từ mùa hè năm 2023, nền kinh tế Nga đã tăng trưởng nóng, được thúc đẩy bởi chi tiêu liên quan đến quân sự tăng vọt của chính phủ. Thống đốc CBR Elvira Nabiullina trước đây đã ví tình hình này giống như một chiếc ô tô "chạy hết tốc lực", cảnh báo rằng nó "có thể chạy nhanh, nhưng không lâu".

Minh Đức (Theo Financial Times, CNBC)

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Bất ổn ở Los Angeles: Ông Trump thực hiện hành động chưa từng có trong 60 năm, chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Tham khảo thêm

Moldova lo Nga điều thêm quân tới vùng đất giáp Ukraine