Đề nghị Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Hiến pháp có hiệu lực từ ngày 16/6

Chiều 13/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đã trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến Nhân dân, ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường (lần thứ nhất) của các vị đại biểu Quốc hội và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Khơi dậy tinh thần, trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân

Ông Hoàng Thanh Tùng cho biết, thực hiện Kế hoạch tổ chức lấy ý kiến nhân dân, các ngành, các cấp về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 (dự thảo Nghị quyết), ngày 6/5/2025, dự thảo Nghị quyết đã được công bố rộng rãi để lấy ý kiến nhân dân, các ngành, các cấp.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng (Ảnh: Phạm Thắng).

Đặc biệt, việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trên ứng dụng VNeID đã tạo được một kênh tiếp nhận ý kiến góp ý của nhân dân một cách trực tiếp, nhanh chóng, hiệu quả, vừa bảo đảm công khai, minh bạch, vừa bảo đảm thuận tiện cho người dân có thể góp ý, tham gia xây dựng chính sách bất cứ thời gian, địa điểm nào.

"Có thể nói, việc lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Nghị quyết lần này là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, không chỉ đề cao quyền làm chủ, phát huy trí tuệ tập thể của nhân dân, mà còn góp phần khơi dậy tinh thần, trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân, là thời cơ tốt và là thời điểm quan trọng để các tầng lớp nhân dân có điều kiện thể hiện trách nhiệm của mình trước Đảng, trước Nhà nước, trước dân tộc", ông Tùng nhấn mạnh.

Với sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, theo báo cáo của Chính phủ, tính đến ngày 5/6/2025, đã có 280.226.909 lượt ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân về tất cả các nội dung, điều khoản trong dự thảo Nghị quyết.

Chính phủ đã tập hợp, tổng hợp đầy đủ, kịp thời, khách quan, trung thực ý kiến của Nhân dân để phục vụ việc tiếp thu, chỉnh lý (gồm tổng cộng khoảng 3.400 trang báo cáo và phụ lục).

Tuyệt đại đa số các ý kiến (99,75%) đều tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; tán thành phạm vi sửa đổi, bổ sung và nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 như đã nêu trong Tờ trình của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị rà soát, sửa đổi thêm một số điều khoản khác của Hiến pháp; đề nghị tiếp tục chỉnh lý về kỹ thuật lập hiến trong một số điều khoản cụ thể để bảo đảm tính ổn định, lâu dài của Hiến pháp.

Giữ quy định về quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân

Đi vào nội dung cụ thể, ông Hoàng Thanh Tùng cho biết qua lấy ý kiến nhân dân, các cơ quan có liên quan, đại biểu Quốc hội, nhiều ý kiến đề nghị giữ lại quy định về quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân tại khoản 2 Điều 115 của Hiến pháp năm 2013.

Cụ thể, đại biểu Hội đồng nhân dân có quyền chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân.

Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp đã tiếp thu, tức là không sửa đổi, bổ sung điều này nhằm bảo đảm yêu cầu tiếp tục khẳng định và phát huy vai trò giám sát và thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân thông qua Hội đồng nhân dân các cấp.

Đề nghị xác định thời điểm có hiệu lực của Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 là từ ngày Quốc hội thông qua (Ảnh: Phạm Thắng).

Về nội dung liên quan tới Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác, theo ông Hoàng Thanh Tùng, dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp mới nhất đã tiếp thu, chỉnh lý theo hướng quy định cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Các tổ chức thành viên khác của Mặt trận sẽ thực hiện quyền này thông qua Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp, theo ông Tùng, Ủy ban đề nghị xác định thời điểm có hiệu lực của Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 là từ ngày Quốc hội thông qua (dự kiến ngày 16/6).

Việc này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho Chính phủ, các Bộ, ngành ở Trung ương và địa phương có thêm thời gian, kịp thời triển khai thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và tạo cơ sở pháp lý hiến định cho việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, sớm đưa tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7 tới.

Uỷ ban đề nghị Chủ tịch nước thực hiện việc công bố Nghị quyết này ngay trong ngày được Quốc hội thông qua để kịp thời thông tin rộng rãi về nội dung sửa đổi, bổ sung Hiến pháp đến đông đảo cử tri và nhân dân cả nước.

Đồng thời, để bảo đảm đủ thời gian cho công tác chuyển giao nhiệm vụ, quyền hạn, đồng bộ với lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính nói chung, Uỷ ban đề nghị chỉnh lý quy định tại khoản 2 Điều 2 của dự thảo Nghị quyết theo hướng khẳng định các đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước kết thúc hoạt động từ ngày 1/7.