Đằng sau quyết định chưa từng có của EU đối với Moldova

Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sẽ gặp Tổng thống Moldova Maia Sandu và ban lãnh đạo chính quyền Moldova tại thủ đô Chisinau của quốc gia Đông Âu vào ngày 4/7 cho Hội nghị Thượng đỉnh EU-Moldova đầu tiên, Hội đồng châu Âu cho biết trên trang web của mình.

Theo cơ quan này, Hội nghị Thượng đỉnh EU-Moldova là cơ hội để nêu bật tầm quan trọng chiến lược của tương lai Moldova trong EU.

Sự kiện này cho phép khối 27 quốc gia tái khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ về mặt chính trị và tài chính của mình đối với con đường gia nhập EU của Moldova, các nỗ lực cải cách liên quan đến EU và các lĩnh vực quan trọng như năng lượng và giải quyết các mối đe dọa hỗn hợp.

Các nhà lãnh đạo EU cũng sẽ tái khẳng định cam kết không lay chuyển của mình đối với chủ quyền, an ninh và khả năng phục hồi của Moldova, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn đang tiếp diễn trên "cựu lục địa".

Theo RFE/RL, sự kiện này có thể báo hiệu mối quan hệ chính trị sâu sắc hơn giữa EU và Moldova.

Tổng thống Moldova Maia Sandu (áo đỏ) tại Hội nghị Thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị châu Âu ở Tirana, Albania, tháng 5/2025. Ảnh: IPN

Một bản dự thảo tuyên bố của hội nghị thượng đỉnh, mà RFE/RL được tiếp cận, cho biết các cuộc họp như vậy sẽ trở thành một hoạt động thường xuyên trong quan hệ EU-Moldova.

Văn bản lưu ý rằng "EU sẽ đẩy nhanh và đào sâu hơn nữa sự tham gia chính trị và chính sách của mình với Moldova thông qua một số hoạt động, bao gồm việc tổ chức các Hội nghị Thượng đỉnh EU-Moldova thường kỳ".

Tài liệu này không nêu rõ về tốc độ tiến trình gia nhập EU của quốc gia này. Nhưng dù sao chăng nữa, thì đây cũng là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy Brussels nghiêm túc trong việc xây dựng mối quan hệ chính trị chặt chẽ hơn với Chisinau, RFE/RL cho biết.

Thông thường, EU chỉ tổ chức các hội nghị thượng đỉnh với các quốc gia lớn hơn như Brazil, Trung Quốc, Nhật Bản hoặc Mỹ.

Từ năm 1997, EU cũng đã tổ chức các hội nghị thượng đỉnh hàng năm với Ukraine và cũng đã tổ chức một hội nghị thượng đỉnh với Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2018.

Ngược lại, các quốc gia ứng cử viên EU khác – chẳng hạn như Albania, Bosnia-Herzegovina, Kosovo, Montenegro, Bắc Macedonia và Serbia – vẫn chưa được Brussels mời tham dự các hội nghị thượng đỉnh riêng lẻ, và thay vào đó thường tề tựu tại các hội nghị thượng đỉnh EU-Tây Balkan hàng năm.

Các quan chức Brussels đã nói chuyện với RFE/RL cho biết, cuộc họp ở Moldova có ý nghĩa như một sự công nhận chính trị đối với những nỗ lực cải cách của Tổng thống "thân EU" Maia Sandu.

Về phần mình, bà Sandu cho biết trên trang Pro TV của Moldova, "Hội nghị Thượng đỉnh này có nghĩa là chúng ta đang tiến tới một cấp độ hợp tác khác giữa Cộng hòa Moldova và các thể chế châu Âu".

"Củ cà rốt" lớn nhất mà Brussels muốn đưa ra cho Moldova là: Cuối cùng các cuộc đàm phán gia nhập EU cũng sẽ bắt đầu.

Văn bản của bản dự thảo tuyên bố lưu ý rằng Brussels mong muốn "các bước tiếp theo trong quá trình gia nhập của Moldova, mở các nhóm đàm phán, bắt đầu với nhóm cơ bản càng sớm càng tốt".

"Nhóm cơ bản" là thuật ngữ của Brussels dùng để chỉ tất cả các luật về pháp quyền mà một quốc gia ứng cử viên EU phải ban hành trước khi đủ điều kiện gia nhập khối.

Điều đáng chú ý là, một bản dự thảo trước đó mà RFE/RL xem được có nội dung "mở tất cả các nhóm đàm phán" nhưng từ "tất cả" đã bị xóa trong phiên bản mới nhất của văn bản.

Điều này cho thấy một số quốc gia thành viên EU – cần phải nhất trí quyết định về việc mở và đóng tất cả các hồ sơ liên quan đến việc gia nhập – đang đặt ra nghi ngờ về mục tiêu của Ủy ban châu Âu là mở các cuộc đàm phán về tất cả 33 chương chính sách vào cuối năm nay.

Trong khi đó, với tư cách một quốc gia ứng cử viên đang chờ gia nhập, Moldova gần đây đã công khai mục tiêu mở tất cả các chương đàm phán gia nhập EU vào cuối năm 2025.

"Mục tiêu của chúng tôi rất rõ ràng. Chúng tôi đặt mục tiêu mở tất cả các chương đàm phán vào cuối năm nay", Thủ tướng Moldova Dorin Recean cho biết khi phát biểu tại cuộc họp báo sau một cuộc họp thường kỳ của Hội đồng EU-Moldova tại Brussels hồi đầu tháng này.

Minh Đức (Theo RFE/RL, Consilium.europa.eu, Anadolu)

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Nga sẽ xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên cho đồng minh ở Trung Á

Tham khảo thêm

Israel tấn công đơn vị đặc biệt của IRGC, Iran từ chối đàm phán