Giáo viên "mách" cách làm văn hay, đạt điểm cao khi thi tốt nghiệp THPT 2025

Môn Ngữ Văn được tổ chức thi theo hình thức tự luận trên giấy

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, cấu trúc định dạng đề thi theo định hướng đánh giá năng lực, phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và được thể hiện thông qua đề minh họa, bảng năng lực - cấp độ tư duy kèm theo.

Theo đó, người học sẽ được biết đề thi gồm mấy phần, có những dạng thức câu hỏi trắc nghiệm nào, những (thành phần) năng lực nào được đánh giá trong đề minh họa.

Các câu hỏi trong đề minh họa cố gắng gắn với các bối cảnh có ý nghĩa (bối cảnh có tác dụng/có giá trị nhất định đến đời sống, thực tiễn, khoa học).

Tại thời điểm này, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 mới thực hiện đến lớp 11, do vậy các nội dung kiến thức được sử dụng trong các đề minh họa chủ yếu thuộc lớp 10 và 11.

Theo phương án tổ chức Kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT từ năm 2025 (Quyết định số 4068/QĐ-BGDĐT ngày 28/11/2023 của Bộ GD&ĐT), môn Ngữ Văn được tổ chức thi theo hình thức tự luận trên giấy.

Ảnh minh họa.

Bí quyết ôn Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 để đạt điểm cao

Kỳ thi tốt nghiệp THPT đang đến gần, việc học và ôn tập sao cho hiệu quả đối với các em học sinh khối 12 đang là vấn đề quan tâm của nhiều giáo viên, phụ huynh và đặc biệt là các em học sinh.

Cô giáo Đình Thị Thủy - Thạc sĩ Ngữ văn chia sẻ với báo Tiền Phong, năm 2025 đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Môn Ngữ văn trở thành môn thi bắt buộc duy nhất theo hình thức tự luận hoàn toàn.

Để học và ôn tập môn Ngữ văn hiệu quả, giáo viên này cho rằng, thứ nhất, học sinh cần hiểu đúng cấu trúc của đề thi tốt nghiệp THPT 2025.

Với mục tiêu phát triển năng lực, phẩm chất của chương trình 2018, cấu trúc đề thi môn Ngữ văn có độ phủ cân bằng ở yêu cầu về kĩ năng đọc hiểu – viết, ở kiến thức, tư duy vấn đề xã hội và vấn đề văn học.

Cụ thể:

Đề gồm 2 phần:

Phần I – Đọc hiểu (4 điểm):

- Ngữ liệu: Văn bản văn học (thơ/truyện/kí) hoặc văn bản thông tin, văn bản nghị luận.

- Câu hỏi: 5 câu hỏi có 3 mức độ: Nhận biết – Thông hiểu – Vận dụng.

Phần II – Viết (6 điểm):

Cấu trúc linh hoạt theo văn bản đọc hiểu ở phần I:

Nếu phần I là văn bản văn học thì Phần II gồm:

- Viết đoạn nghị luận văn học (2 điểm)

- Viết bài nghị luận xã hội (4 điểm)

Nếu phần I là văn bản nghị luận, văn bản thông tin thì Phần II gồm:

- Viết đoạn nghị luận xã hội (2 điểm)

- Viết bài nghị luận văn học (4 điểm)

Thứ hai, học sinh cần biết hệ thống hóa kiến thức, kĩ năng

Học sinh được cung cấp tri thức nền trong từng bài học cụ thể, giai đoạn cuối, các em cần biết tổng hợp tri thức nền, kĩ năng (công thức) làm các phần/loại câu hỏi trong phần I (Đọc hiểu), II (Viết) của đề.

Kiến thức về văn học: hiểu đúng, trọng tâm các đặc trưng về hình thức, nội dung các thể loại văn học: thơ, truyện, kí, kịch.

Kiến thức về bản thông tin, nghị luận: hiểu rõ ý nghĩa nhan đề, luận đề, luận điểm, lí lẽ, bằng chứng, phương tiện phi ngôn ngữ, thái độ tác giả…

Kiến thức về tiếng Việt: Các biện pháp tu từ (tất cả các biện pháp tu từ, chú ý các tri thức mới như: hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thường, biện pháp nói mỉa, nghịch ngữ, thủ pháp mơ hồ hóa, một số biện pháp làm tăng tính khẳng định, phủ định…); nghĩa của từ, từ Hán Việt; các lỗi về từ, câu, sử dụng cước chú, thành phần tỉnh lược…

Học sinh cần nhuần nhuyễn kĩ năng đọc các loại văn bản, kĩ năng viết nghị luận văn học, nghị luận xã hội ở cả hai dạng: viết bài và viết đoạn (Vì cấu trúc đề thi Bộ công bố linh hoạt - như đã trình bày ở phần trên). Các kĩ năng này các em đều được trang bị trong các giờ học trên lớp.

Cô giáo Đình Thị Thủy cũng lưu ý, ở phần đọc hiểu, học sinh trả lời ngắn gọn, đúng, trúng, đủ.

Viết nghị luận: Đảm bảo cấu trúc của đoạn/bài, giải quyết đúng, sâu sắc vấn đề cần nghị luận, luận điểm sáng rõ, giữa các luận điểm có sự liên kết mạch lạc, kết hợp lý lẽ, bằng chứng, có tư duy phản biện.

Ngoài ra, học sinh cần chú ý kĩ năng trình bày trong bài làm, các em nên thực hành viết trên giấy thi giai đoạn luyện đề tổng hợp. Đảm bảo các yêu cầu: Ghi rõ các phần, mục, câu; Căn lề phẳng, đẹp, hạn chế tối đa việc gạch xóa; Khi ngắt đoạn nên lùi đầu dòng khoảng 2cm.

Thứ ba, học sinh cần xây dựng lộ trình học tập.

Lịch thi đối với các thí sinh dự thi với Đề thi của Chương trình giáo dục phổ thông hiện hành (Chương trình giáo dục phổ thông 2018) như sau:

Lịch thi đối với các thí sinh dự thi với Đề thi của Chương trình Giáo dục phổ thông 2006 như sau:

Trúc Chi (t/h)