Thanh tra Chính phủ hướng dẫn thực hiện quy định thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp
(Chinhphu.vn) - Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Thông tư số 02/2025/TT-TTCP (Thông tư 02) ngày 25/6/2025 hướng dẫn thực hiện một số quy định thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Thanh tra Chính phủ liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp.
Thông tư gồm 3 chương, 8 điều, có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2025.
Thông tư 02 hướng dẫn thực hiện một số quy định thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Thanh tra Chính phủ liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp về tổ chức tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại cấp xã, chế độ thông tin, báo cáo của UBND cấp xã về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
Thông tư áp dụng đối với UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là UBND cấp tỉnh), cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và tương đương (sau đây gọi là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh); UBND xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh (sau đây gọi là UBND cấp xã), cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã; cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan.
Thanh tra Chính phủ ban hành Thông tư số 02/2025/TT-TTCP ngày 25/6/2025 hướng dẫn thực hiện một số quy định thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Thanh tra Chính phủ liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp - Ảnh:VGP/Toàn Thắng
Điều 2 của Thông tư 02 về trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp xã và các cơ quan có liên quan trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
Theo đó, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi địa bàn quản lý của tỉnh; xem xét, giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo đề nghị của Chủ tịch UBND cấp xã.
Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là Thanh tra tỉnh) có trách nhiệm hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc UBND cấp xã trong việc thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
Cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với UBND cấp xã trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.
Chủ tịch UBND cấp xã chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trên địa bàn quản lý của cấp xã; báo cáo UBND cấp tỉnh, Thanh tra tỉnh về kết quả thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định.
Hướng dẫn thực hiện một số quy định về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo
Theo Điều 3 của Thông tư 02 về tổ chức thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân ở cấp xã, Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác tiếp công dân ở cấp xã theo quy định tại Điều 3 Nghị định số 141/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực quản lý Nhà nước của Thanh tra Chính phủ và quy định của pháp luật có liên quan.
Văn phòng HĐND và UBND cấp xã có trách nhiệm giúp Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ, bao gồm: Phân công người tiếp công dân thường xuyên tại trụ sở UBND cấp xã; tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã trong thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân định kỳ, đột xuất theo quy định; tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo quy định; tổng hợp tình hình, kết quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn tại cấp xã; báo cáo định kỳ và đột xuất với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Cơ cấu tổ chức mới của Thanh tra Chính phủ sau sắp xếpVăn phòng HĐND và UBND cấp xã tham mưu giúp Chủ tịch UBND cấp xã trong việc phối hợp với Văn phòng Đảng ủy, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy xã và cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện việc tiếp công dân tại trụ sở UBND cấp xã.
Trường hợp vụ việc đông người, phức tạp, có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, trật tự trên địa bàn thì Văn phòng HĐND và UBND cấp xã tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã kịp thời báo cáo Chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ đạo xử lý.
Chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ đạo Thanh tra tỉnh, Ban Tiếp công dân cấp tỉnh và các cơ quan chức năng hướng dẫn, phối hợp với UBND cấp xã xử lý kịp thời.
Giải quyết khiếu nại tại cấp xã
Về giải quyết khiếu nại tại cấp xã, Điều 4 Thông tư 02 hướng dẫn, Văn phòng HĐND và UBND cấp xã tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã giao cơ quan chuyên môn xem xét việc thụ lý khiếu nại; trường hợp đủ điều kiện thụ lý thì Chủ tịch UBND cấp xã ra thông báo thụ lý; trường hợp không đủ điều kiện thụ lý thì thông báo về việc không thụ lý cho người khiếu nại biết và nêu rõ lý do.
Cơ quan chuyên môn được giao tiến hành xác minh hoặc tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã thành lập tổ xác minh để tiến hành xác minh nội dung khiếu nại; báo cáo kết quả xác minh, tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã xem xét, ban hành quyết định giải quyết khiếu nại theo quy định.
Văn phòng HĐND và UBND cấp xã tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã trong việc theo dõi, đôn đốc và tổ chức thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND cấp xã có hiệu lực pháp luật.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND cấp xã và khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh thì Chủ tịch UBND cấp tỉnh xem xét, giải quyết khiếu nại lần hai theo quy định của pháp luật.
Giải quyết tố cáo tại cấp xã
Về giải quyết tố cáo tại cấp xã, Điều 5 Thông tư 02 hướng dẫn, Chủ tịch UBND cấp xã tự mình hoặc giao cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã xử lý ban đầu thông tin tố cáo, kiểm tra, xác minh thông tin về người tố cáo, điều kiện thụ lý tố cáo và tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã xem xét việc thụ lý tố cáo.
Trường hợp đủ điều kiện thụ lý tố cáo, Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định thụ lý tố cáo, giao cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã xác minh nội dung tố cáo. Trường hợp không đủ điều kiện thụ lý, Chủ tịch UBND cấp xã không thụ lý tố cáo và thông báo cho người tố cáo biết lý do.
Cơ quan chuyên môn được giao tiến hành xác minh nội dung tố cáo hoặc tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã thành lập tổ xác minh để xác minh nội dung tố cáo; báo cáo kết quả xác minh và tham mưu Chủ tịch UBND cấp xã xem xét, ban hành kết luận nội dung tố cáo.
Chủ tịch UBND cấp xã quyết định xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị xử lý hành vi vi phạm theo kết luận nội dung tố cáo; thông báo về kết luận nội dung tố cáo đến người tố cáo; chỉ đạo theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kết luận nội dung tố cáo, quyết định xử lý hành vi vi phạm bị tố cáo.
Toàn Thắng