Đòi hỏi trong tình yêu, bao nhiêu là đủ?

Khi yêu thương trở thành kiểm soát
Minh Thư, 26 tuổi, là một nhân viên văn phòng tại Hà Nội, có người yêu là một lập trình viên. Đặc thù nghề nghiệp “ôm” cái máy tính và những mã số phần nào khiến anh vốn kín tiếng lại càng thêm ít nói. Dù vậy, Thư vẫn cảm thấy anh khá quan tâm đến mình. Nhưng sau vài tháng, cô bắt đầu cảm thấy lo lắng mỗi khi anh không trả lời tin nhắn, thậm chí rất lâu mới hồi đáp lại. “Dần dần tôi càng thấy mình muốn kiểm soát anh. Rất nhiều suy nghĩ nảy sinh trong đầu khi tôi chưa nhận được tin nhắn hồi đáp. Tôi không nghĩ là mình đang đòi hỏi quá mức, chỉ là tôi cần cảm giác được ưu tiên, được là một người yêu đích thực của anh”- Thư giải thích. Ngược lại, chính những điều đó của Thư lại khiến người yêu cô mệt mỏi. “Anh nói cần không gian yên tĩnh để làm việc và không thích bị “theo dõi” liên tục. Lúc anh nói chia tay, tôi đã sốc” - Thư nhớ lại.

Quang Minh - kỹ sư xây dựng yêu một nữ giảng viên đại học kém mình 2 tuổi. “Cô ấy có một thời sinh viên sôi nổi với công tác đoàn nên rất thông minh, tự tin và độc lập. Một mình cô ấy cũng có thể tỏa sáng được. Tôi đã từng bị hớp hồn bởi sự xinh đẹp tới mức nữ quyền ấy. Nhưng trong sâu thẳm suy nghĩ của mình, tôi vẫn có hình mẫu về một người yêu dịu dàng, thích chiều chuộng bạn trai. Tôi muốn cô ấy phải thể hiện mình theo cách đó”- Quang Minh kể. Tất nhiên, chia tay là điều xảy đến không lâu sau đó. Bởi trong khi anh muốn người yêu phải nhõng nhẽo, hiền thục, phải muốn được mình che chở thì đổi lại, người yêu anh cá tính, sôi nổi và chẳng cần phải nấp dưới bóng ai. Cả hai đều có con đường hoàn hảo, nhưng lại không dành cho nhau bởi “lúc tôi muốn ăn cơm cô ấy nấu thì cô ấy lại vạch ra một danh sách dài nhà hàng ngon đã từng thử qua”.

Trong số những đòi hỏi khi yêu, tài chính là điều thường gây ra nhiều nhức nhối và mâu thuẫn nhất. Cho đến giờ này, sau 4 năm bên nhau, Thu Huyền (chuyên viên truyền thông, sống tại phường Ngọc Hà, TP Hà Nội) và người yêu vẫn chưa thể đi đến quyết định lấy nhau. Lý do là vì chưa ngã ngũ được ai sẽ là người cầm tài chính trong nhà. Huyền giải thích rằng, người vợ phải là người được giữ tiền của chồng, để lo toan, quán xuyến công việc gia đình, họ hàng, đối nội đối ngoại. Nhưng người yêu Huyền thì không đồng tình điều đó. Anh ta muốn kinh tế phải rạch ròi, tiền người này kiếm được thì người kia không nên đòi hỏi. 

Trải qua tình huống gần giống Thu Huyền, Tuấn Dũng (35 tuổi, chủ một cửa hàng điện lạnh tại phường Từ Liêm, Hà Nội) cũng cảm thấy bị kiệt sức vì những đòi hỏi vật chất của vợ. “Cô ấy luôn muốn tôi chứng minh tình yêu bằng vật chất. Từ những món quà nhỏ đến những chuyến du lịch xa hoa, và tôi luôn cố gắng chiều lòng”, nhưng càng cố, anh lại càng bị yêu cầu nhiều hơn. Dũng không nhớ nổi mình đã nghe câu “Nếu anh yêu em, thì anh phải”’ bao nhiêu lần”. Anh sợ cái cảnh yêu ai đó mà cứ như đang trả bài. Sau ly hôn, Dũng học cách đặt ranh giới trong mối quan hệ và nói rõ những gì anh có thể - và không thể đáp ứng.

Tình yêu nên là sự trưởng thành
Theo chuyên gia Đỗ Thảo Ly - sáng lập Hệ sinh thái 5 Khoẻ, trong tình yêu, không ai là không có kỳ vọng. Người thì mong đối phương nhắn tin mỗi sáng, người lại muốn được gọi điện mỗi đêm. Có người cảm thấy hạnh phúc chỉ với một cái ôm, một lời hỏi han; nhưng cũng có người chẳng bao giờ thấy đủ, dù người kia đã cố gắng thế nào. Đằng sau những yêu cầu trong một mối quan hệ là những nhu cầu tâm lý - được yêu thương, được quan tâm, được công nhận. Nhưng nếu ta không học cách diễn đạt nhu cầu của mình một cách lành mạnh, yêu cầu ấy dễ biến thành áp lực – không chỉ cho người yêu mà cho chính mình. Khi một người đòi hỏi bằng sự đe dọa, trách móc, hoặc thao túng cảm xúc (ví dụ: “Nếu anh yêu em, anh phải làm theo”, “Em không cần anh nếu anh cứ như vậy”), tình yêu dần dần mất đi sự tôn trọng và tự do. “Một người không thể đáp ứng được tất cả: Vừa phải là người tình, người bạn tâm giao, người hỗ trợ tinh thần, người đồng hành phát triển cá nhân. “Áp lực” ấy sẽ khiến mối quan hệ trở nên nặng nề và thiếu tự do”.

Xã hội ngày nay ngày càng đề cao sự độc lập. Nhưng cũng vì thế mà chúng ta dễ đòi hỏi một ai phải thế nào thì mới xứng đáng với nỗ lực lâu nay của mình. “Điều này không sai. Nhưng tình yêu là không nên đòi hỏi ai phải hi sinh tất cả. Một tình yêu bền lâu cần sự hiện diện, sự tôn trọng, và khả năng điều chỉnh bản thân để phù hợp với người kia - mà vẫn không đánh mất chính mình”, chuyên gia này nói.

Vậy làm sao để biết mình đòi hỏi vừa đủ? “Với mỗi người, “đủ” sẽ mang màu sắc và cảm nhận khác nhau - dựa vào quá khứ, tính cách, giá trị sống và cách họ từng yêu và được yêu - chị Ly nói. “Phải làm rõ, mình muốn điều này là vì tốt cho tình yêu hay vì bản thân mình, hoặc sợ hãi mất người yêu. Đặt sự thấu hiểu lên trên sự đòi hỏi, để từ đó cân bằng giữa nhu cầu cá nhân và khả năng đáp ứng của đối phương. Cuối cùng, giao tiếp là chìa khóa hóa giải tất cả. Nhiều mối quan hệ tan vỡ không phải vì yêu chưa đủ, mà vì không nói ra điều mình cần - hoặc nói sai cách. Hãy thẳng thắn và lắng nghe nhau”.