Mỹ nói lời dứt khoát về “Rồng lửa” S-400 Thổ Nhĩ Kỳ mua từ Nga

Bộ Ngoại giao Mỹ vừa tái khẳng định lập trường rằng Thổ Nhĩ Kỳ không thể tái gia nhập chương trình máy bay chiến đấu F-35 nếu không từ bỏ hệ thống phòng không S-400 do Nga sản xuất.

Tuyên bố này được đưa ra trong một bức thư trả lời chính thức mà bộ này gửi tới các nhà lập pháp Mỹ vào ngày 20/8, nhấn mạnh rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu S-400 là không tương thích với việc tham gia chương trình F-35.

"Chúng tôi đã bày tỏ sự không hài lòng với việc Ankara mua hệ thống S-400 và đã nêu rõ các bước cần thực hiện trong quá trình đánh giá liên tục của chúng tôi về việc thực thi các lệnh trừng phạt theo Đạo luật CAATSA", thư của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.

CAATSA là Đạo luật Chống lại Kẻ thù của Mỹ thông qua các biện pháp trừng phạt, theo đó Thổ Nhĩ Kỳ đã bị loại khỏi chương trình F-35 vào năm 2019 sau khi nước này nhận hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 Triumf từ Nga.

Thư trả lời được gửi sau khi 40 nhà lập pháp lưỡng đảng, dẫn đầu bởi các Hạ nghị sĩ Chris Pappas, Gus Bilirakis, Dina Titus và Nicole Malliotakis, gửi thư vào ngày 7/8, kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump từ chối yêu cầu tái gia nhập chương trình F-35 của Ankara.

Họ cảnh báo rằng việc cho phép Thổ Nhĩ Kỳ quay lại chương trình mà không tháo dỡ S-400 sẽ "đe dọa tính toàn vẹn của hệ thống F-35" và có nguy cơ làm lộ bí mật quân sự của NATO cho Moscow.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Recep Tayyip Erdogan bên lề Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở The Hague, Hà Lan, ngày 24/6/2025. Ảnh: Anadolu

Kể từ khi bị loại khỏi chương trình F-35 vì mua S-400, Thổ Nhĩ Kỳ đã vận động để được tái gia nhập, cho rằng việc bị loại là không công bằng.

Vấn đề này gần đây nổi lên trở lại khi có thông tin về các cuộc tiếp xúc mới giữa Ankara và Washington về hợp tác máy bay chiến đấu.

Thổ Nhĩ Kỳ lập luận rằng họ buộc phải tìm đến S-400 sau khi Washington từ chối chuyển giao công nghệ trong thỏa thuận mua tên lửa Patriot của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh mục tiêu tự chủ hơn trong mua sắm quốc phòng, nhưng việc mua S400 đã gây ra mối lo ngại cho các đồng minh NATO khác.

Dù Thổ Nhĩ Kỳ vẫn là đồng minh NATO, mối quan hệ quốc phòng của quốc gia liên lục địa Á-Âu này với Nga đã vấp phải chỉ trích lưỡng đảng tại Washington.

Các nỗ lực hạn chế bán vũ khí cho Ankara đã gia tăng, với việc Hạ nghị sĩ Pappas dẫn đầu các chiến dịch ngăn chặn thương vụ nâng cấp máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong bức thư được gửi đi, Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh rằng Washington vẫn mong muốn hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ về các ưu tiên chung, nhưng các bất đồng phải được giải quyết thông qua đối thoại và tuân thủ luật pháp Mỹ.

"Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh lâu năm của NATO với lịch sử đóng góp đáng kể cho các sứ mệnh của liên minh. Mối quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ vẫn rất quan trọng đối với lợi ích an ninh của cả Mỹ và NATO", bức thư nêu rõ.

Minh Đức (Theo Turkish Minute, Euronews)