Hoàn thiện quản lý thuế hộ kinh doanh: Động lực mới cho kinh tế tư nhân

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn

Gỡ bỏ bất cập trong quản lý thuế hộ kinh doanh

Cục Thuế vừa tổ chức Hội nghị lấy ý kiến cho dự thảo Đề án "Hoàn thiện chính sách, phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi bỏ thuế khoán". Tại hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn nhấn mạnh, để triển khai thành công Đề án, cần sự đồng hành và đồng lòng của toàn ngành, chứ không phải của riêng một đơn vị nào.

Theo ông Mai Sơn, Cục Thuế sẽ phân nhóm người nộp thuế để đưa ra hình thức và phương thức tuyên truyền phù hợp, giúp người nộp thuế hiểu, biết và đồng thuận. Đồng thời, ngành Thuế sẽ xây dựng bộ cẩm nang hướng dẫn để triển khai thống nhất trong toàn hệ thống, nâng cao tính tuân thủ của người nộp thuế.

Ông Sơn cũng đề nghị các đơn vị thuế địa phương, dựa trên kinh nghiệm quản lý thực tiễn hộ kinh doanh, cần thẳng thắn góp ý để hoàn thiện Đề án.

Trong bối cảnh phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế, khu vực hộ kinh doanh đóng góp đáng kể vào tăng trưởng và nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, việc quản lý thuế hiện vẫn dựa chủ yếu vào phương thức khoán, vốn bộc lộ nhiều bất cập về công bằng, minh bạch và hiệu quả.

Một tỷ lệ lớn hộ kinh doanh vẫn nộp thuế theo phương pháp khoán, không thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ chế độ kế toán, sổ sách, hóa đơn, chứng từ. Điều này gây khó khăn cho công tác quản lý, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ thất thu thuế.

Ngoài ra, chính sách thuế và thủ tục quản lý đối với hộ kinh doanh còn có sự khác biệt đáng kể so với doanh nghiệp. Điều này vô tình tạo lợi thế cho mô hình hộ kinh doanh về chi phí tuân thủ pháp luật. Thực trạng trên đặt ra yêu cầu đổi mới căn bản chính sách, phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, nhằm tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, khuyến khích phát triển và chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp khi đủ điều kiện.

Ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh định hướng xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh. Tiếp theo, Quốc hội và Chính phủ ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 và Nghị quyết số 138/NQ-CP để cụ thể hóa chủ trương này.

Đáp ứng định hướng chính trị và chiến lược của ngành Tài chính, ngày 8/7/2025, Cục Thuế ban hành Kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW (Quyết định số 2456/QĐ-CT). Theo đó, toàn ngành sẽ chấm dứt hoàn toàn phương thức thu thuế khoán, chuyển toàn bộ hộ kinh doanh sang quản lý theo phương pháp kê khai, nghĩa là hộ kinh doanh tự kê khai và tự nộp thuế.

Đại diện lãnh đạo các ban, đơn vị và Thuế địa phương trao đổi ý kiến tại hội nghị - Ảnh: Cục Thuế

Tạo động lực cho kinh tế tư nhân phát triển

Việc xây dựng Đề án chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh nhằm đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, hiệu quả. Quá trình này phải vừa không làm gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh, vừa không ảnh hưởng tới nguồn thu ngân sách. Đồng thời, nó cũng tạo tiền đề để khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn, trở thành một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế.

Mục tiêu tổng quát của Đề án là hiện đại hóa quản lý thuế hộ kinh doanh, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hộ và doanh nghiệp. Qua đó, hộ kinh doanh được khuyến khích mở rộng quy mô và chuyển đổi thành doanh nghiệp khi đủ điều kiện.

Cụ thể, Đề án đặt ra 6 định hướng.

Một là, thể chế hóa đầy đủ quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết 68-NQ/TW trong lĩnh vực thuế, đặc biệt bãi bỏ thuế khoán, áp dụng phương pháp quản lý minh bạch dựa trên kê khai thực tế, để người nộp thuế tự khai và tự nộp.

Hai là, xây dựng hệ thống chính sách pháp luật đồng bộ, giảm chênh lệch nghĩa vụ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Ba là, đơn giản hóa và tự động hóa thủ tục, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người nộp thuế.

Bốn là, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu trong quản lý, triển khai rộng rãi hóa đơn điện tử, nâng cao hiệu quả quản lý và chống thất thu.

Năm là, tập trung hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi, giúp họ hiểu và thực hiện đúng chính sách mới.

Sáu là, nâng cao năng lực bộ máy thuế các cấp, đồng thời tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan trong quản lý hộ kinh doanh.

Đề án cũng hướng tới việc hệ thống hóa vấn đề lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế trong quản lý thuế hộ kinh doanh. Trên cơ sở đó, ngành Thuế sẽ đưa ra giải pháp đổi mới căn bản và toàn diện, góp phần chống thất thu, nâng cao năng lực quản lý trong giai đoạn 2025 - 2030.

PV

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Bộ Tài chính: Sẽ điều chỉnh thuế TNCN có lộ trình, sát thực tiễn

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Cổng thông tin hỗ trợ người nộp thuế có tích hợp trợ lý AI