Lần đầu tiên trong lịch sử phổi lợn được cấy ghép thành công cho người

Các tác giả từ Bệnh viện Phụ thuộc đầu tiên của Đại học Y Quảng Châu (Trung Quốc) không tiết lộ danh tính bệnh nhân được cấy ghép phổi heo trong nghiên cứu nói trên, nhưng bệnh nhân được mô tả là một người đàn ông 39 tuổi, được tuyên bố là chết não sau khi bị xuất huyết não.

Các bác sĩ phẫu thuật đã ghép phổi heo vào cơ thể bệnh nhân sau khi được gia đình đồng ý. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine hôm 25/8.

Theo các chuyên gia, phổi là cơ quan rất phức tạp để ghép, song ca phẫu thuật này được coi là một bước tiến hướng tới các thử nghiệm lâm sàng.

Các bác sĩ phẫu thuật tại Quảng Châu (Trung Quốc) vừa hoàn thành ca ghép phổi đầu tiên từ lợn sang người.

Trước đó, lá phổi đã trải qua 6 lần biến đổi gene nhằm tăng khả năng thích ứng với cơ thể người. Sau ca ghép, cơ quan này duy trì chức năng sống trong 9 ngày mà không xuất hiện dấu hiệu thải ghép cấp tính hay nhiễm trùng.

Tuy nhiên, 24 giờ sau khi ghép, phổi xuất hiện dấu hiệu tích tụ dịch và tổn thương, ban đầu có thể là do tình trạng viêm liên quan cấy ghép. Dù người nhận đã được dùng thuốc ức chế miễn dịch mạnh, cơ quan được ghép vẫn bị kháng thể tấn công liên tục, dẫn đến tổn thương đáng kể theo thời gian.

"Tác động của tổn thương có thể đã bị đánh giá thấp vì người nhận vẫn còn một lá phổi và điều này có thể bù đắp cho lá phổi heo bị tổn thương", tờ The Guardian dẫn lời ông Andrew Fisher, giáo sư y khoa cấy ghép hô hấp tại Đại học Newcastle (Anh).

Giáo sư Peter Friend từ Đại học Oxford (Anh) thì cho rằng kết quả trở nên phức tạp hơn do bản thân chết não gây ra tình trạng viêm cấp tính. "Vì vậy, một số điều họ thấy có thể là do tình trạng chết não của người nhận", The Guardian dẫn lời giáo sư Friend.

Các nhà nghiên cứu đứng sau công trình cấy ghép phổi heo nói trên cho hay phương pháp tiếp cận cần được tinh chỉnh: "Cần tiếp tục nỗ lực để tối ưu hóa các phác đồ ức chế miễn dịch, tinh chỉnh các biến đổi gene, tăng cường các chiến lược bảo tồn phổi và đánh giá chức năng ghép lâu dài sau giai đoạn cấp tính".

Tác giả He Jianxing cho biết, trong bối cảnh nhu cầu cấy ghép nội tạng trên thế giới ngày càng tăng, việc sử dụng nội tạng động vật cho người (xenotransplantation) được coi là giải pháp tiềm năng nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn hiến tạng.

Ông nhấn mạnh thành tựu này đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực cấy ghép phổi từ động vật sang người.

Bà Beatriz Dominguez-Gil, Giám đốc Tổ chức Cấy ghép quốc gia, nhận định nghiên cứu là một cột mốc trong y học chuyển dịch. Bà lưu ý phổi là cơ quan đặc biệt khó ghép vì cấu trúc sinh lý mỏng manh, tiếp nhận lượng máu rất lớn và thường xuyên tiếp xúc với không khí, khiến chúng dễ bị tổn thương.

Tại Trung Quốc và Mỹ, đến nay, ít nhất hàng chục trường hợp được cấy ghép các bộ phận từ lợn chỉnh sửa gene, gồm tim, thận, gan và tuyến ức.

Giáo sư Muhammad Mohiuddin, chuyên gia phẫu thuật tại Trường Y Đại học Maryland (Mỹ), người từng dẫn dắt ca ghép tim lợn đầu tiên vào cơ thể người sống năm 2022, đánh giá cao nỗ lực này trên, xem đây là bước đi đầu tiên hướng tới cấy ghép phổi từ động vật sang người.

Minh Hoa (t/h theo Vietnam+, Thanh Niên)