Máy bay YC-14 của Boeing là một thử nghiệm táo bạo mà ngay cả khi bị hủy bỏ nó vẫn góp phần thúc đẩy khoa học hàng không. Máy bay YC-14 của Boeing ra đời từ một sáng kiến của Không quân Hoa Kỳ (USAF) được khởi động vào giữa thập niên 1970. Mục tiêu của Không quân là hiện đại hóa năng lực vận tải chiến thuật, hướng tới việc thay thế chiếc Lockheed C-130 Hercules lừng danh bằng một máy bay phản lực có khả năng cất và hạ cánh trên đường băng ngắn (STOL). Từ đó, khái niệm "Máy bay vận tải STOL hạng trung tiên tiến" ra đời. YC-14 của Boeing chính là một mẫu thử nghiệm được phát triển để đáp ứng thách thức này.
Máy bay YC-14 của Boeing. (Ảnh: National Interest)
YC-14 không chỉ là máy bay vận tải thông thường
YC-14 là một máy bay vận tải chiến thuật sử dụng hai động cơ phản lực, nổi bật với thiết kế khác thường: cánh gắn cao, đuôi chữ T và hai động cơ phản lực General Electric CF6-50D đặt phía trên cánh. Vị trí lắp động cơ độc đáo này là yếu tố then chốt giúp máy bay đạt khả năng STOL. Bằng cách hướng luồng khí thải của động cơ thổi qua bề mặt trên của cánh và các lá cánh tà lớn phía sau, YC-14 tận dụng hiệu ứng Coandă, hiện tượng luồng khí bám theo bề mặt cánh rồi bị uốn xuống dưới, nhờ đó làm tăng lực nâng đáng kể.
Nhờ thiết kế này, YC-14 sở hữu những đặc tính đáng kinh ngạc: tốc độ hạ cánh tối thiểu chỉ 109,44 km/giờ và quãng đường cất cánh ngắn đến 243,84 m.
Một điểm đột phá khác của YC-14 là việc áp dụng cánh siêu phẳng do Richard Whitcomb của NASA phát triển. Kiểu cánh này giúp giảm lực cản ở tốc độ cận âm đến 30% so với cánh thông thường, cho phép bay hiệu quả ở tốc độ cao mà vẫn duy trì khả năng điều khiển tốt ở tốc độ thấp - yếu tố then chốt cho hoạt động STOL. YC-14 là máy bay phi thử nghiệm đầu tiên áp dụng công nghệ này, mở đường cho các thiết kế trong tương lai.
Máy bay còn được trang bị nhiều hệ thống tiên tiến vượt thời đại, bao gồm hệ thống điều khiển bay bằng tín hiệu quang học sử dụng cáp quang thay vì hệ thống thủy lực hoặc điện thông thường, giúp giảm trọng lượng và tăng độ tin cậy. Ngoài ra, YC-14 còn có màn hình hiển thị thông tin bay kỹ thuật số - tiền thân của "buồng lái điện tử" phổ biến trên các máy bay hiện đại.
Khoang chở hàng của YC-14 có thể chứa 25 tấn hàng hóa hoặc 150 lính nhảy dù trong các nhiệm vụ thông thường, hoặc 12,2 tấn trong chế độ STOL.
Tham khảo thêm
