Sản lượng dừa Việt Nam hiện đạt khoảng 2 triệu tấn mỗi năm
Tiềm năng xuất khẩu lớn
Với hơn 200.000 ha dừa, đứng thứ 5 thế giới về diện tích và sản lượng 2 triệu tấn, Việt Nam đã nâng kim ngạch xuất khẩu ngành dừa lên 1,089 tỷ USD vào năm 2024, một bước tiến vượt bậc từ mức 180 triệu USD năm 2010. Trong 2 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu dừa tươi đạt 33,3 triệu USD (tăng 18% so với cùng kỳ 2024), trong khi các sản phẩm chế biến từ dừa mang về 43,8 triệu USD (tăng 86%). Đặc biệt, tháng 2/2025, kim ngạch xuất khẩu dừa tươi đạt 13,4 triệu USD, tăng 45% so với cùng kỳ, với thị trường Mỹ tăng 46% và Trung Quốc chiếm 20% tổng kim ngạch nhập khẩu dừa của nước này.
Sự tăng trưởng này được hỗ trợ bởi việc mở rộng thị trường quốc tế. Điển hình tại Mỹ, đây là quốc gia tiêu thụ dừa quanh năm với nguồn cung từ 17 quốc gia như Mexico và Thái Lan, đang đón nhận dừa Việt Nam nhờ hương vị tự nhiên và chất lượng cao. Trung Quốc, sau khi ký Nghị định thư xuất khẩu chính ngạch vào tháng 8/2024, trở thành thị trường tiềm năng với dự kiến đạt 250 triệu USD xuất khẩu dừa tươi trong năm 2024. Xu hướng toàn cầu cho thấy nhu cầu dừa tăng mạnh, đặc biệt tại các thị trường phương Tây và châu Á, nơi Việt Nam đang cạnh tranh với Philippines – dự kiến đạt 1,2 tỷ USD xuất khẩu dừa vào năm 2025.
Theo khảo sát của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tại các tỉnh như Bến Tre và Tiền Giang, giá dừa tươi hiện dao động từ 150.000-170.000 đồng/12 trái, trong khi dừa khô được bán với giá 200.000-210.000 đồng/12 trái, tùy chất lượng. Sự tăng giá này không chỉ phản ánh nhu cầu thị trường trong nước mà còn là kết quả của xu hướng toàn cầu, nơi giá dừa tại các quốc gia như Philippines và Thái Lan cũng leo thang do nguồn cung giảm và xuất khẩu tăng mạnh. Đây là cơ hội vàng để Việt Nam tận dụng lợi thế, đẩy mạnh xuất khẩu và định vị ngành dừa như một trụ cột kinh tế nông nghiệp trong năm 2025.
Tuy nhiên, việc phát triển sản phẩm dừa của Việt Nam vẫn tồn tại nhiều thách thức. Tại các tỉnh Bến Tre và Tiền Giang, với hơn 100.000 ha dừa, năng suất mùa khô giảm do hạn mặn và sâu bệnh, dẫn đến tình trạng "cầu vượt cung". Thương lái phải săn tìm tận vườn, gây áp lực lên chuỗi cung ứng.
Để tận dụng cơ hội từ giá dừa tăng cao và nhu cầu toàn cầu, ngành dừa Việt Nam cần tập trung vào các giải pháp chiến lược. Ông Cao Bá Đăng Khoa, Tổng Thư ký kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Dừa Việt Nam đưa ra đề xuất xây dựng thương hiệu mạnh cho các sản phẩm dừa, từ dừa tươi, nước cốt dừa, dầu dừa, đến mỹ phẩm và thủ công mỹ nghệ. Với 4 nhóm doanh nghiệp chủ lực – thực phẩm/mỹ phẩm (43% kim ngạch), thủ công mỹ nghệ (23%), nguyên liệu (18%), và dừa tươi (16%) – việc chế biến sâu và đa dạng hóa sản phẩm sẽ nâng cao giá trị gia tăng.
Áp dụng công nghệ bám sát diễn biến thị trườngLợi thế của dừa Việt Nam nằm ở giống tự nhiên, mang hương vị đặc trưng được ưa chuộng tại Mỹ và Trung Quốc. Để khai thác tối đa, ngành cần đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi, kết nối nông dân với doanh nghiệp qua hợp đồng bao tiêu dài hạn. Điều này đảm bảo nguồn cung ổn định, đặc biệt khi nhu cầu xuất khẩu dự kiến đẩy kim ngạch lên 1,2 tỷ USD trong năm 2025, với dừa tươi đóng góp khoảng 500 triệu USD, theo dự báo của Hiệp hội Rau quả Việt Nam.
Bên cạnh đó, đầu tư vào logistics hiện đại và công nghệ chế biến sẽ giúp giảm chi phí vận chuyển và kéo dài thời gian bảo quản – lợi thế cạnh tranh của dừa tươi. Việc mở rộng sang các thị trường mới như châu Âu và Trung Đông, cùng với việc bảo vệ thương hiệu thông qua truy xuất nguồn gốc, sẽ giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và Philippines, nơi cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Để vượt qua hạn mặn và sâu bệnh, cần áp dụng công nghệ nông nghiệp cao, như tưới tiêu thông minh và giống kháng bệnh, đặc biệt tại Bến Tre và Tiền Giang. Đồng thời, xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế sẽ đảm bảo chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của Mỹ và EU. Các doanh nghiệp cũng cần tối ưu hóa quy trình xuất khẩu, tận dụng thương mại điện tử để tiếp cận khách hàng toàn cầu, đồng thời tăng cường xúc tiến thương mại tại các hội chợ quốc tế.
Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường lưu ý rằng việc đưa dừa vào danh mục cây công nghiệp chủ lực đã tạo đà phát triển rõ nét. Ông khuyến nghị cần có chiến lược cụ thể để cân đối cung-cầu, đặc biệt khi thuế suất xuất khẩu dừa giảm còn 0% theo các hiệp định thương mại, vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức nếu không quản lý tốt nguồn nguyên liệu trong nước.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến nhấn mạnh rằng ngành dừa cần chuẩn bị kịch bản ứng phó với các tiêu chuẩn khắt khe từ thị trường quốc tế, đặc biệt là Mỹ, và tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại như RCEP để mở rộng xuất khẩu sang Trung Quốc và các thị trường mới.
Đỗ Hương
