Chiều 20/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi).
Dự thảo Luật đã bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội) tại 8 tội danh có khung hình phạt tử hình ở Bộ luật Hình sự hiện hành.
Cụ thể: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Tội gián điệp; Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; Tội vận chuyển trái phép chất ma tuý; Tội tham ô tài sản; Tội nhận hối lộ; Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược.
Sản xuất, buôn bán thuốc giả không khác gì giết người hàng loạt
Góp ý về việc bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh, ĐBQH Nguyễn Thanh Sang (đoàn Tp.HCM) nhất trí với việc xem xét bỏ án tử hình cho một số tội danh. Tuy nhiên, ông không đồng ý bỏ hết cả 8 tội danh như dự thảo Luật đề xuất.
Đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, ông Sang cho rằng dù trong lịch sử chưa tuyên án tử hình tội này, nhưng những diễn biến gần đây cho thấy các đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả với số lượng lớn thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh đã bị phát hiện.
Hành vi này gây tác hại khôn lường, kinh doanh trên nỗi đau của người bệnh. Do đó, đại biểu cho rằng cần xem xét hình phạt tử hình cho tội danh này.
ĐBQH Nguyễn Thanh Sang nêu ý kiến tại tổ (Ảnh: Q.P).
Tham gia góp ý kiến, ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (đoàn Tp.HCM) băn khoăn về đề xuất bỏ án tử hình đối với 4 tội danh: Vận chuyển trái phép chất ma túy; sản xuất buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh và phòng bệnh; tham ô và nhận hối lộ trong lần sửa đổi này.
Nữ đại biểu đoàn Tp.HCM cho rằng, theo logic thông thường, nếu tình hình quản lý và thực tế của các tội danh này được cải thiện thì có thể giảm án. Ngược lại, nếu tình hình căng thẳng, nguy cơ cao và luật hiện hành không đủ sức răn đe, thì cần tăng mức xử phạt.
"Do đó, việc đặt vấn đề nhân văn, cho rằng án tử hình không giúp cải tạo và thay thế bằng chung thân là điều tôi không đồng ý. Người phạm tội có nghĩ đến hậu quả khi gây án hay không? Tại sao lại "nhân văn" thay cho họ?", đại biểu đặt câu hỏi.
Bà Phong Lan cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cung cấp dữ liệu cho đại biểu Quốc hội về cách các quốc gia vẫn còn sử dụng án tử hình xử lý các tội danh này.
ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (Ảnh: Q.P).
Về thuốc giả, là một cán bộ công tác trong ngành y, bà Lan khẳng định, đạo đức nghề nghiệp là vô cùng quan trọng. Thực tế, luật hiện hành chưa xử tử hình ai về tội làm thuốc giả. Tuy nhiên, án tử hình có tác dụng răn đe.
Trước tình trạng hàng giả tràn lan, đặc biệt là thuốc giả ảnh hưởng đến tính mạng và sức khỏe, thì phải giữ án tử hình để răn đe và tránh tình trạng "luật trói tay" trong tương lai.
"Một bác sĩ dở có thể gây hại cho một bệnh nhân, nhưng một dược sĩ làm thuốc giả có thể giết hàng loạt người. Việc làm này không khác gì giết người hàng loạt và đừng nói là "không biết", khi nhận lợi nhuận, họ đều biết rõ. Hành vi này phải bị trừng trị thích đáng", bà Lan nói.
Đại biểu cũng nêu ví dụ vụ án ở Trung Quốc, năm 2007, Cục trưởng Cục Quản lý Dược bị tử hình vì cấp phép cho thuốc kháng sinh gây chết người. Việc thi hành án nhanh chóng đã có tác dụng răn đe.
Cùng với đó, đại biểu cũng đề nghị xem xét lại các tội liên quan đến thực phẩm. Mức án cao nhất hiện tại chỉ là chung thân, nhưng lại yêu cầu chứng minh thiệt hại.
Bà Lan cho rằng, việc chứng minh này rất khó khăn, thực phẩm giả, đặc biệt là thực phẩm chức năng và sữa giả, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người già, trẻ em và những đối tượng yếu thế.
Cũng góp ý vào dự thảo Bộ Luật Hình sự (sửa đổi), với kinh nghiệm từng là Giám đốc Công an Tp.Hà Nội, tỉnh Thanh Hoá, đại biểu Nguyễn Hải Trung – Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo (đại biểu đoàn Hà Nội) đồng tình với việc bỏ một số loại tội có án tử hình.
Một số nước không có hoặc có cũng không thi hành án tử hình. Nếu không giảm bớt một số tội có án tử hình thì có thể ảnh hưởng tới quan hệ đối ngoại, nhất là quan hệ về tương trợ tư pháp.
Với nhóm tội phạm sản xuất hàng giả, ông dẫn lại trước đây từng có tiểu phẩm trong đó người bố phải thốt lên: "Thuốc giả, bác sĩ giả, chỉ có con tôi chết là thật" và nhấn mạnh quan điểm tội sản xuất thuốc giả phải có mức án cao hơn các loại hàng hóa giả khác vì tính chất nghiêm hại cao.
Lo ngại trở thành điểm trung chuyển ma túy đi nước ngoài
Bên cạnh đó, với một số loại tội được giảm án tử hình, đại biểu Nguyễn Hải Trung băn khoăn về tội vận chuyển ma tuý. Vừa qua, Quốc hội thông qua Chương trình Quốc gia về phòng, chống ma túy trong đó đặt mục tiêu 3 giảm (giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại).
Nhiều nội dung trước thuộc Bộ khác nay chuyển cho Bộ Công an, thể hiện quyết tâm của Đảng, Chính phủ trong giải quyết, tuyên chiến với vấn nạn ma tuý.
ĐBQH Nguyễn Hải Trung (Ảnh: P.T).
Ông Trung chỉ ra, trong số các tội phạm ma tuý, có nhiều hành vi như sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức sử dụng… nhưng trong dự thảo luật lại chỉ giảm cho tội vận chuyển ma tuý.
"Thực tế, ở một số xã miền núi, nhiều người vất vả quá thì nghĩ ngay đến chuyện vận chuyển ma tuý. Vấn đề là nếu vận chuyển một vài gram thì không nói nhưng có trường hợp vận chuyển cả tấn, thậm chí có nước làm cả tàu ngầm để vận chuyển và gây ra tác hại rất lớn", ông Trung phân tích.
Do đó, ông cho rằng với tội này vẫn phải có án tử hình nhưng phân hóa rõ, áp dụng với một số đối tượng vi phạm nghiêm trọng.
Còn với đối tượng sử dụng ma tuý, theo ông đây là nguồn của nhiều loại tội phạm. Từ ma túy sinh ra đủ thứ giết người, trộm cắp; số người nghiện ma túy không có công ăn việc làm rất nhiều.
Do đó, đại biểu có quan điểm là hành vi sử dụng ma túy phải là tội và phải xử lý bằng hình phạt tù.
Đề xuất bỏ phạt tử hình với 8 tội danh, có tội tham ô tài sản, nhận hối lộĐỌC NGAYCòn theo đại biểu Nguyễn Thanh Sang, với tội vận chuyển trái phép chất ma tuý, theo ông trong vụ án mua bán trái phép chất ma túy muốn thực hiện thành công thì đối tượng đồng phạm quan trọng nhất vẫn là người vận chuyển.
Ông nêu thực tế, mặc dù hiện nay cơ quan điều tra đã đấu tranh rất quyết liệt nhưng tình hình buôn bán ma túy vẫn diễn biến phức tạp.
"Dù duy trì án tử hình nhưng số lượng mua bán, vận chuyển ngày càng tăng, lên tới hàng trăm bánh, hàng tạ, hàng tấn. Nếu bỏ tội này thì không khéo Việt Nam chúng ta trở thành điểm trung chuyển ma túy đi nước ngoài", ông Sang nêu vấn đề và bày tỏ không đồng ý bỏ án tử hình với tội vận chuyển trái phép chất ma túy.
Đối với tội tham ô và tội nhận hối lộ, đại biểu đoàn Tp.HCM đề nghị cân nhắc kỹ việc bỏ hình phạt tử hình đối với các tội danh này, đặc biệt trong bối cảnh chúng ta đang đấu tranh mạnh mẽ với tội phạm này.
Ông Sang lưu ý, tội phạm tham ô tài sản không chỉ xảy ra ở lĩnh vực công mà còn ở cả lĩnh vực tư. Như vụ án Trương Mỹ Lan tại ngân hàng SCB là một ví dụ điển hình. Việc duy trì hình phạt tử hình có tác dụng răn đe, giúp thu hồi tài sản bị chiếm đoạt. "Nếu bỏ hình phạt này, hiệu quả thu hồi tài sản có đạt được như mong muốn hay không?", đại biểu băn khoăn.
