Khoảng 97% vải thiều được tiêu thụ dưới dạng quả tươi
Bắc Giang dẫn đầu về sản lượng
Cây vải thiều được trồng tập trung chủ yếu ở các tỉnh miền Bắc, Bắc Giang dẫn đầu với diện tích 29.700 ha và sản lượng dự kiến đạt 165.000 tấn. Tiếp theo là Hải Dương với 8.800 ha, dự báo sản lượng khoảng 60.000 tấn, đặc biệt tại vùng Thanh Hà – nơi được kỳ vọng có mùa vụ bội thu. Các tỉnh khác như Hưng Yên (hơn 1.300 ha), Lạng Sơn (1.400 ha), Quảng Ninh (hơn 1.300 ha), Sơn La (315 ha) và một số tỉnh Tây Nguyên cũng góp phần vào tổng sản lượng quốc gia. Đặc thù của cây vải là thời gian thu hoạch ngắn và tập trung, chia thành hai giai đoạn: vải sớm (từ 20/5 đến 10/6) và vải chính vụ (từ 10/6 đến 25/7). Điều này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ chăm sóc đến tiêu thụ để tránh lãng phí.
Để đảm bảo vụ vải thành công, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã chỉ đạo từ đầu vụ, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là sâu đục cuống quả – mối đe dọa lớn đối với năng suất. Công tác giám sát an toàn thực phẩm (ATTP) cũng được chú trọng, với các đợt kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và kim loại nặng trên quả vải. Hiện tại, 469 mã số vùng trồng (MSVT) với diện tích hơn 19.300 ha và 55 mã số cơ sở đóng gói (CSĐG) đã được cấp phép, phục vụ xuất khẩu sang các thị trường như Trung Quốc, Úc, Thái Lan, Nhật Bản, và Hoa Kỳ. Các khu vực này được giám sát chặt chẽ và sẵn sàng cho niên vụ 2025.
Về chế biến, phần lớn sản lượng vải (khoảng 97%) được tiêu thụ dưới dạng quả tươi, trong khi chỉ khoảng 3% được chế biến sâu thành nước ép, đông lạnh hoặc đóng hộp. Các cơ sở sấy khô và doanh nghiệp chế biến đã hoàn tất chuẩn bị, sẵn sàng đón mùa vụ. Công tác kiểm dịch thực vật cũng được đẩy mạnh, với 3 cơ sở chiếu xạ và 3 cơ sở xông hơi khử trùng được phê duyệt bởi các nước nhập khẩu. Đáng chú ý, từ niên vụ 2025, Nhật Bản đã ủy quyền cho Việt Nam tự giám sát quá trình xử lý, thay vì cử chuyên gia sang trực tiếp, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho nông dân và doanh nghiệp.
Bám sát tình hình thị trường và thời tiếtThông tin về sản lượng vải hiện nay là tín hiệu tích cực cho ngành nông nghiệp, đặc biệt khi cây vải thiều tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những sản phẩm chủ lực của vùng miền Bắc. Để bắt kịp thời cơ cho sản xuất, hôm nay (8/5), Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã chủ trì cuộc họp rà soát các hoạt động phục vụ thu hoạch, chế biến, tiêu thụ, và xuất khẩu vải thiều 2025. Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương xây dựng kế hoạch chỉ đạo, hướng dẫn, và hỗ trợ địa phương, doanh nghiệp, và nông dân. Bộ cũng ban hành kế hoạch hành động phát triển ngành, tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống pháp lý, nâng cao chất lượng sản phẩm, và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Các nhiệm vụ cụ thể bao gồm kết nối doanh nghiệp với hệ thống kho lạnh để bảo quản vải trong cao điểm thu hoạch, đầu tư điểm sơ chế lưu động, và hỗ trợ thông quan nhanh tại cửa khẩu, đặc biệt với Trung Quốc.
Mặc dù triển vọng trúng mùa là tích cực, ngành vải thiều vẫn đối mặt với thách thức từ biến động thời tiết và yêu cầu khắt khe của các thị trường quốc tế. Để bảo vệ năng suất, các đơn vị chuyên môn được yêu cầu theo dõi sát sao tình hình sâu bệnh và triển khai chương trình giám sát ATTP. Việc hợp tác với cơ quan kiểm dịch nước nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc, sẽ đảm bảo thông quan hiệu quả. Đồng thời, khuyến khích chế biến sâu để giảm áp lực tiêu thụ và tăng giá trị gia tăng là hướng đi được đề cao.
Với sản lượng dự kiến tăng mạnh, niên vụ vải thiều 2025 không chỉ mang lại thu nhập cho nông dân mà còn khẳng định vị thế của vải Việt Nam trên thị trường toàn cầu. Sự kết hợp giữa sản xuất bền vững, quản lý chất lượng chặt chẽ và chiến lược tiêu thụ linh hoạt sẽ là chìa khóa để ngành vải thiều vượt qua thách thức và tận dụng tối đa cơ hội trong năm nay. Các địa phương như Bắc Giang và Thanh Hà, với những sáng kiến quảng bá, đang tiên phong trong việc xây dựng thương hiệu vải thiều Việt Nam, hướng tới một tương lai phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.
Đỗ Hương
