Trước khi đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua, ông Lê Tấn Tới - Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội đã trình bày báo cáo giải trình, chỉnh lý dự án Luật.
Ông Tới cho biết, dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý có 5 chương với 27 điều (so với dự thảo Luật Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9, dự thảo Luật lần này đã tăng 1 điều, tăng 1 chương; chỉnh lý về nội dung và kỹ thuật lập pháp tại 13 điều, chỉnh lý về kỹ thuật lập pháp tại 9 điều.
Trong đó, về đối tượng áp dụng, có ý kiến đề nghị làm rõ cơ sở pháp lý của việc bổ sung đối tượng áp dụng là cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước tham gia lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên Hợp Quốc, vì khoản 2 Điều 89 của Hiến pháp năm 2013 chỉ quy định "lực lượng vũ trang nhân dân tham gia hoạt động góp phần bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới".
Ông Lê Tấn Tới - Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội (Ảnh: Media Quốc hội).
Với nội dung này, ông Tới cho hay, đề án tổng thể về Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hoà bình của Liên Hợp Quốc đã được Bộ Chính trị thông qua tháng 11/2012, đã có nội dung xem xét việc cử cán bộ dân sự tham gia hoạt động gìn giữ hoà bình của Liên Hợp Quốc.
"Thực tiễn hiện nay, các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Anh, Mỹ, Bangladesh, Đức,… đã cử nhân viên dân sự của Chính phủ tham gia các vị trí chuyên gia y tế, chuyên gia pháp lý, chánh văn phòng, giám đốc hỗ trợ thực địa... Do đó, việc quy định đối tượng dân sự vào dự thảo Luật làm cơ sở pháp lý để Việt Nam triển khai lực lượng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra", ông Tới nêu rõ.
Về xây dựng và chỉ đạo, chỉ huy, quản lý, điều hành lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hoà bình Liên Hợp Quốc, nhiều ý kiến đề nghị rà soát các quy định về tuyển chọn, để tránh chồng chéo về nội dung.
Một số ý kiến đề nghị giao Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ, Ban, ngành, địa phương để chỉ đạo và quản lý điều hành lực lượng dân sự; đề nghị quy định rõ tại mỗi Phái bộ "có một Chỉ huy trưởng"; quy định cụ thể cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm Chỉ huy trưởng lực lượng Việt Nam tại Phái bộ.
Về nội dung này, ông Tới cho biết đối tượng dân sự chỉ tham gia theo hình thức cá nhân, việc tuyển chọn, cử tham gia và quản lý sẽ do cơ quan chủ quản thực hiện.
"Nếu giao một Bộ quản lý lực lượng này sẽ không phù hợp với Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức", ông Tới báo cáo.
Lần đầu tiên, Quốc hội luật hoá việc cử cán bộ dân sự tham gia hoạt động gìn giữ hoà bình Liên Hợp Quốc.
Về Chỉ huy lực lượng Việt Nam tại Phái bộ, tiếp thu ý kiến ĐBQH, theo ông Tới, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý quy định "tại mỗi Phái bộ có một Chỉ huy trưởng", đồng thời giao Chính phủ quy định thẩm quyền bổ nhiệm Chỉ huy trưởng lực lượng Việt Nam tại Phái bộ như Điều 19 dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua.
Về chế độ, chính sách, nhiều ý kiến đề nghị quy định rõ về chế độ, chính sách, đãi ngộ trong thời gian thực hiện nhiệm vụ của Liên Hợp Quốc; bổ sung quy định về chế độ, chính sách đối với những cá nhân bị ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc bị bệnh sau khi đã kết thúc nhiệm vụ được xác định nguyên nhân trong thời gian tham gia lực lượng giữ gìn hoà bình của Liên Hợp Quốc gây ra.
Ông Tới cho hay, dự thảo Luật đã quy định nguyên tắc về chế độ, chính sách đối với lực lượng Việt Nam trong thời gian trực tiếp làm nhiệm vụ ở nước ngoài; trước khi triển khai và sau khi hoàn thành nhiệm vụ về nước. Các quy định tại Luật chỉ quy định khung, đảm bảo tính nguyên tắc và linh hoạt, trong đó phân cấp cho Chính phủ quy định.
Trên cơ sở ý kiến của ĐBQH, để bảo đảm chặt chẽ, rõ ràng, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý quy định về chế độ, chính sách và bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về chế độ, chính sách như dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua.
