Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên báo cáo các nội dung cơ bản về thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về công thương khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp - Ảnh: VGP/Vũ Phong
Sáng 15/6, tại ngày làm việc thứ hai Hội nghị toàn quốc tập huấn về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị ở cấp xã (mới), Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã báo cáo các nội dung cơ bản về thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về công thương khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, ngày 11 và 12/6, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 139/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương và Nghị định số 146/2025/NĐ-CP quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại.
Theo đó, Nghị định 139/2025/NĐ-CP gồm 4 chương và 22 điều quy định về việc phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Công Thương và trình tự, thủ tục thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương (cấp tỉnh, cấp xã), trong đó phân định lại thẩm quyền từ cấp huyện xuống cấp xã là 37 nhiệm vụ.
Cụ thể, phân định thẩm quyền những nội dung sau:
Trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện 6 nhiệm vụ được quy định tại Điều 77 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023).
Trong lĩnh vực điện lực: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện 4 nhiệm vụ về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước về bảo vệ công trình điện lực được quy định tại Nghị định 114/2018/NĐ-CP về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước và Nghị định số 62/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực.
Đồng thời, phân định thẩm quyền của UBND cấp tỉnh thực hiện 06 nhiệm vụ quy định tại Nghị định số 62/2025/NĐ-CP trong lĩnh vực bảo vệ công trình điện lực ngoài các nhiệm vụ phân định cho UBND cấp xã nêu trên.
Trong lĩnh vực công nghiệp tiêu dùng: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện 2 nhiệm vụ được quy định tại Nghị định 67/2013/NĐ-CP về kinh doanh thuốc lá (đã được sửa đổi bởi Nghị định 106/2017/NĐ-CP, Nghị định 08/2018/NĐ-CP và Nghị định 17/2020/NĐ-CP.
Trong lĩnh vực quản lý, phát triển cụm công nghiệp: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện 14 nhiệm vụ được quy định tại Nghị định số 32/2024/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp,
Trong lĩnh vực kinh doanh rượu: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện 6 nhiệm vụ được quy định tại Nghị định số 105/2017/NĐ-CP ngày 14/9/2017 của Chính phủ về kinh doanh rượu (sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 17/2020/NĐ-CP.
Cùng với đó, phân định thẩm quyền, trách nhiệm cho UBND cấp tỉnh thực hiện tiếp nhận báo cáo tình hình sản xuất rượu thủ công bán cho cơ sở có Giấy phép sản xuất rượu để chế biến lại trên địa bàn xã.
Trong lĩnh vực hóa chất: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ 1 nhiệm vụ về thẩm định, phê duyệt Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất (quy định tại Điều 20 Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 09/10/2017 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất).
Trong lĩnh vực kinh doanh khí: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ 2 nhiệm vụ được quy định tại Nghị định số 87/2018/NĐ-CP ngày 15/6/2018 của Chính phủ về kinh doanh khí (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 17/2020/NĐ-CP và Nghị định số 85/2024/NĐ-CP).
Trong lĩnh vực quản lý chợ: Phân định thẩm quyền, trách nhiệm UBND cấp huyện cho UBND cấp xã thực hiện 2 nhiệm vụ được quy định tại Nghị định số 60/2024/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý chợ
Phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại
Cũng theo Bộ trưởng, Nghị định số 146/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại gồm có 25 chương và 61 điều. Cụ thể:
Trong lĩnh vực công nghiệp: Phân quyền, phân cấp từ Trung ương cho UBND cấp tỉnh thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn. Trong đó, lĩnh vực hóa chất có 36 nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền, phân cấp.
Về vật liệu nổ công nghiệp, tiền chất thuốc nổ có 6 nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về an toàn điện có 3 nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về an toàn vệ sinh lao động có 2 nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về an toàn thực phẩm có 8 nhiệm vụ, quyền hạn (quy định tại Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ) được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về chất lượng sản phẩm hàng hóa có 08 nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về điện lực có 19 nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền, phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về công nghiệp hỗ trợ có 01 nhiệm vụ, quyền hạn (quy định tại Nghị định số 111/2015/NĐ-CP của Chính phủ) được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Trong lĩnh vực thương mại:
Về xúc tiến thương mại có 2 nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Luật Thương mại và Nghị định số 81/2018/NĐ-CP của Chính phủ được phân quyền, phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về kinh doanh khí có 12 nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Nghị định số 87/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh khí được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về kinh doanh thuốc lá, kinh doanh rượu có 31 nhiệm vụ, quyền hạn (quy định tại Nghị định số 67/2013/NĐ-CP và Nghị định số 105/2017/NĐ-CP) được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh,
Về quản lý chợ có 01 nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Nghị định số 60/2024/NĐ-CP của Chính phủ được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh là: Tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ về phát triển và quản lý chợ.
Về xuất, nhập khẩu và thương mại biên giới có 51 nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Luật Quản lý ngoại thương và các văn bản hướng dẫn thi hành được phân quyền, phân cấp.
Về hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa của nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và văn phòng đại diện, chi nhánh của thương nhân nước ngoài có 10 nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đa cấp tại Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản quy định chi tiết có 19 nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền, phân cấp.
Về thương mại điện tử có 5 nhiệm vụ, quyền hạn (quy định tại Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử) được phân cấp từ Bộ Công Thương cho UBND cấp tỉnh.
Về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả có 3 nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền, phân cấp từ Thủ tướng CP cho UBND cấp tỉnh.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, ngày 14/6, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 37/2025/TT-BCT hướng dẫn cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh, cấp xã đảm bảo có hiệu lực cùng với các Nghị định của Chính phủ cũng như phản ánh đúng tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
Để công tác phân quyền, phân cấp và phân định thẩm quyền đạt được hiệu quả thực chất, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết Bộ Công Thương sẽ tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung các thông tư, quy định nội bộ để tăng tính phân cấp, phân quyền cho địa phương trong lĩnh vực quản lý của ngành.
Cùng với đó, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành Công Thương tại địa phương, bảo đảm năng lực thực thi nhiệm vụ được giao.
Bộ Công Thương cũng sẽ tích cực phối hợp với các bộ, ngành Trung ương và các địa phương bảo đảm việc phân quyền đi kèm trách nhiệm pháp lý cụ thể, đồng thời, chủ động nắm bắt và tổng hợp các đề xuất, kiến nghị của địa phương để nghiên cứu sửa đổi, điều chỉnh (hoặc tham mưu cho cấp có thẩm quyền điều chỉnh) các cơ chế, chính sách cho phù hợp với điều kiện cụ thể của từng vùng, miền và địa phương.
Anh Thơ
