Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) sẽ được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 14/6
Đề xuất đánh thuế nước giải khát có đường
Dự thảo luật này đề xuất bổ sung vào danh sách đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt các loại đồ uống hương liệu, nước tăng lực, thể thao, cà phê, trà, thảo mộc, nước trái cây và ngũ cốc có hàm lượng đường trên 5g/100ml, với mức thuế suất 10%. Mục tiêu chính của việc áp thuế này là giảm thiểu tình trạng thừa cân, béo phì và các bệnh không lây nhiễm liên quan đến việc tiêu thụ đường, qua đó nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Băn khoăn về tính công bằng và cơ sở khoa học
Trong phiên thảo luận về Dự thảo Luật, nhiều đại biểu đã bày tỏ sự lo ngại về tính công bằng của việc áp thuế. Đại biểu Cầm Thị Mẫn từ Đoàn Thanh Hóa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá tác động của chính sách này, vì nước giải khát có đường liên quan đến hơn 20 ngành công nghiệp khác nhau. Bà Mẫn đề xuất lộ trình áp thuế cụ thể, bao gồm các phương án thuế suất 5% từ năm 2027, 8% năm 2028 và 10% từ năm 2029, nhằm giúp doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược sản phẩm.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung từ Đoàn Thái Bình cũng chia sẻ lo ngại về tác động kinh tế của chính sách thuế này, yêu cầu thực hiện một nghiên cứu độc lập để đánh giá toàn diện ảnh hưởng đối với người tiêu dùng, doanh nghiệp, và các chỉ số kinh tế vĩ mô như GDP, thu ngân sách và lạm phát. Bà Dung cũng chỉ ra rằng chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng kết luận nước giải khát có đường là nguyên nhân duy nhất dẫn đến thừa cân, béo phì.
Ảnh hưởng đến chuỗi ngành hàng
Đại biểu Dương Khắc Mai từ Đoàn Đắk Nông cảnh báo rằng quyết định này có thể gây ra tác động lớn đến chuỗi ngành hàng, từ nông dân trồng mía đến công nhân lao động và doanh nghiệp sản xuất. Ông đề nghị Chính phủ cần xem xét hỗ trợ cho các đối tượng bị ảnh hưởng, bao gồm chính sách chuyển đổi nghề.
Đại biểu Phạm Văn Hòa từ Đoàn Đồng Tháp cũng lưu ý rằng béo phì có nhiều nguyên nhân khác nhau, và việc áp thuế chỉ nên thực hiện sau khi xem xét kỹ lưỡng. Một số đại biểu khác cũng đồng tình, cho rằng việc áp thuế có thể làm tăng chi phí cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó giảm khả năng cạnh tranh.
Hiệu quả của chính sách thuế
Đại biểu Lê Thị Song An từ Đoàn Long An nhấn mạnh rằng hiệu quả của việc áp thuế đối với nước giải khát có đường vẫn chưa được chứng minh. Bà cũng cho biết các loại đồ uống pha chế tại chỗ khác như trà sữa, cà phê sữa cũng chứa lượng đường đáng kể nhưng khó kiểm soát và chịu thuế.
Phó giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam cho biết, tỷ lệ thừa cân béo phì ở Việt Nam tuy có xu hướng tăng song vẫn thấp hơn nhiều quốc gia khác. Ông cũng chỉ ra rằng nước giải khát không phải là nguồn cung cấp đường duy nhất trong chế độ ăn uống và các quốc gia đã áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng không đạt hiệu quả như mong muốn đã phải bãi bỏ.
Thách thức đối với doanh nghiệp
Ông Việt nhấn mạnh tầm quan trọng của ngành nước giải khát, đóng góp khoảng 60 nghìn tỷ đồng mỗi năm vào ngân sách Nhà nước và tạo ra hàng triệu việc làm. Ông cảnh báo rằng nếu không có chính sách thuế hợp lý, việc đạt mục tiêu tăng trưởng sẽ gặp nhiều khó khăn. Giáo sư, tiến sỹ Hoàng Văn Cường cũng đồng tình, nhấn mạnh rằng chính sách tăng thuế trong bối cảnh hiện nay có thể ảnh hưởng tiêu cực đến doanh nghiệp và nền kinh tế.
Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đang gây tranh cãi trong xã hội và các cơ quan chức năng, với nhiều lo ngại xung quanh tác động đến sức khỏe cộng đồng cũng như nền kinh tế. Việc quyết định áp dụng thuế đối với nước giải khát có đường cần được xem xét cẩn trọng, đảm bảo cân bằng lợi ích giữa bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ phát triển kinh tế.
Do đó, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường cần được đánh giá toàn diện, nhằm tránh những tác động tiêu cực đến doanh nghiệp và người tiêu dùng.
